MyStigma

June 2007

Pop Art – Roy Lichtenstein – Κόρινθος

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 30 Jun 2007

Η pop art είναι μια μορφή εικαστικής τέχνης που ενσωματώνει δημοφιλή στοιχεία από τη λαϊκή κουλτούρα, όπως τα κόμικς και οι διαφημίσεις, σε αντίθεση με τις θεωρούμενες ως ελιτίστικες παλαιότερες τεχνοτροπίες. Αποπειράται να καταδείξει μια τρέχουσα εικόνα της κοινωνίας, όχι για να την κατακρίνει ή να την υπερασπιστεί, αλλά για να την περιγράψει. Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αμερικανικής pop art, μαζί με τον Andy Warhol, είναι ο Roy Lichtenstein.
Ο εγκυρότερος ίσως μελετητής του έργου του (και ταυτόχρονα αυτός που έδωσε το όνομα σε αυτήν την τεχνοτροπία), ο Lawrence Alloway, αναφέρει ότι ο Lichtenstein εμπνεύστηκε τον πίνακα που βλέπετε και ο οποίος απεικονίζει το ναό του Απόλλωνα στην αρχαία Κόρινθο, ενώ γευμάτιζε σε ένα εστιατόριο που είχε σταμπαρισμένους πολλούς μικρούς παρθενώνες στους τοίχους του. Ο Lichtenstein έγινε διάσημος για την ιδιαίτερη πουαντιλιστική του τεχνική που δεν είναι παρά αυτή των κόμικς (benday dots). Ζωγραφίζοντας σε τεχνοτροπία κόμικ το ναό του Απόλλωνα, ο καλλιτέχνης καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ σήμερα, χρησιμοποιούν κλασικές φόρμες για να απευθυνθούν στο κοινό. Όπως ακριβώς επισημαίνει ο Alloway, “οι αρχαιότητες ή η ιστορία από τη μιά πλευρά, και η εικόνα μιας μηχανοποιημένης διαδικασίας από την άλλη, ενώνονται και αυτό είναι ακριβώς το είδος του αποτελέσματος που ο Lichtenstein απολαμβάνει” (Lawrence Alloway: Roy Lichtenstein, p 49). Ο Lichtenstein πιθανώς παρωδεί τον τρόπο που τα ταξιδιωτικά πρακτορεία, κραδαίνοντας εικόνες μνημείων, προωθούν έναν τουρισμό μεμονωμένων προορισμών (και όχι ένα ταξίδι στην ιστορία και τη γεωγραφία) που είναι πιο εύπεπτος για τον ανυποψίαστο τουρίστα και άρα πιο αποτελεσματικός με επιχειρηματικούς όρους.
Επίσης, δεν είναι μάλλον τυχαίο, που το κίτρινο χρώμα του προσκηνίου, θυμίζει τόσο έντονα ‘χρυσό οδηγό’.
Ο πίνακας είναι του 1964. Από τότε μέχρι σήμερα, τι έχουμε ή δεν έχουμε κάνει για να κατανοήσουμε τον τρόπο που λειτουργεί η βιομηχανία που λέγεται ‘τουρισμός’ από πλευράς μάρκετινγκ; Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον Lichtenstein και άλλα έργα για να βελτιώσουμε και να επικαιροποιήσουμε το ‘προϊόν’ μας;

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Μια Επιτυχία της Δημοσιογραφίας των Πολιτών

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 27 Jun 2007


Η εικόνα (του AFP) είναι συγκλονιστική και μιλάει μόνη της. Αλλά έχει επίσης σημασία ότι πρωτοδημοσιεύτηκε σε ένα blog και οδήγησε στην απελευθέρωση εκατοντάδες σκλάβους, ισχυρό δείγμα της αποτελεσματικότητας αλλά και της χρησιμότητας της δημοσιογραφίας των πολιτών. Την αλίευσα από τον αυστραλιανό ειδησεογραφικό ιστοτόπο “The Age”, και εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ιστορία. Ένα μικρό κομμάτι της, αναπαράγω παρακάτω μεταφρασμένο.

“Στον αυστηρά ελεγχόμενο κόσμο των ΜΜΕ της κομμουνιστικής Κίνας, η ‘δημοσιογραφία των πολιτών’ συνιστά έναν τρόπο παράκαμψης της λογοκρισίας, σπάζει τα ταμπού και προσφέρει μια βαλβίδα εκτόνωσης των κοινωνικών εντάσεων. Σε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αυτό το μήνα, το internet ήταν υπεύθυνο για την αποκάλυψη ενός σκανδάλου σκλάβων σε δύο κινεζικές επαρχίες στις οποίες ήταν αναμεμιγμένες και οι τοπικές αρχές. Μια επιστολή που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο από 400 γονείς παιδιών που εργάζονταν ως σκλάβοι σε πλινθοποιεία, ήταν η ώθηση για να σπάσει η σιωπή του ελεγχόμενου από το κράτος Τύπου και να υποβληθεί μια έκθεση σχετικά με το σκάνδαλο, που μερικές οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ισχυρίζονται ότι συνέβαινε για πολλά χρόνια. Η ανάρτηση της επιστολής των γονέων στο internet ήταν για τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους στην Κίνα, ο μόνος τρόπος δημοσιοποίησης των καταγγελιών τους. «Το φαινόμενο της ‘δημοσιογραφίας των πολιτών’ έφθασε ξαφνικά πριν μερικά χρόνια» λέει ο Liu Xiaobo, ένας από τους ηγέτες των σπουδαστών από την εποχή της εξέγερσης στην πλατεία Tiananmen το 1989. “Ειδικά μετά την εμφάνιση των blogs, κάθε blog είναι μια νέα πλατφόρμα για τη διάδοση των πληροφοριών.”

Τα παραδείγματα πληθαίνουν εκθετικά. Παντού, σε όλον τον κόσμο, λιγότερο ή περισσότερο ανεπτυγμένο, η δημοσιογραφία των πολιτών σπάει τους αποκλεισμούς στην πληροφόρηση, υπερφαλαγγίζει αχρηστευμένους θεσμούς διαφάνειας, εκθέτει σκοτεινές πλευρές της εξουσίας και υπερασπίζεται αρχές και δικαιώματα που βάλλονται, είτε θεωρούνται ‘κεκτημένα’ είτε όχι. Η έννοια του πολίτη, στη μεταβιομηχανική εποχή, εμφανίζεται περισσότερο ενδυναμωμένη παρά ποτέ. Μόνο που δεν προσφέρεται ως ‘παροχή’, αλλά ως ευκαιρία. Αυτοί που την βλέπουν, μπορούν να επωφεληθούν. Οι υπόλοιποι κινδυνεύουν να γίνουν κάποτε το αντίστοιχο των δύσμοιρων ανθρώπων της φωτογραφίας.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Έλλειμμα Δημοκρατίας

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 25 Jun 2007

Η τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου ήταν αποκαλυπτική. Ξεγύμνωσε και ανέδειξε σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το έλλειμμα δημοκρατικής συνείδησης της πλειοψηφίας. Δημοκρατία, μεταξύ άλλων, θα πει ελευθερία του λόγου. Στη συνεδρίαση αυτή καταγράφηκε μία ευθεία βολή κατά της ελευθερίας του λόγου. Η μειοψηφία στερήθηκε τη δυνατότητα να καταθέσει και να αναπτύξει την αντιπρότασή της σε ένα μείζον θέμα: τις κανονιστικές περί τους δημόσιους χώρους διατάξεις. Με συνοπτικές διαδικασίες και με μία επίδειξη αυταρχισμού, η πλειοψηφία επέβαλλε την άρον-άρον ψήφιση της πρότασής της, χωρίς να δοθεί επαναλαμβάνω, δυνατότητα συζήτησης, πόσο μάλλον βέβαια, δυνατότητα αποδοχής της παραμικρής τροποποίησης.
Για του λόγου το αληθές, παραθέτω ένα ηχητικό απόσπασμα από τη συνεδρίαση.

Η ποιότητα του ήχου δεν είναι, δυστυχώς, ικανοποιητική αλλά ακούγονται οι διαμαρτυρίες του κυρίου Κασίμη (ο οποίος όρθιος, μοίραζε εκείνη τη στιγμή στους δημοτικούς συμβούλους την αντιπρόταση του συνδυασμού του) στην εσπευσμένη και αγχωμένη απόφαση του προέδρου του ΔΣ να περάσει το θέμα σε ψηφοφορία, χωρίς συζήτηση. Ακούγεται μάλιστα καθαρά κάποια στιγμή και η φωνή του κυρίου Γιώτη να λέει «θέλω να ακούσω τον κύριο Κασίμη». Ο πρόεδρος του ΔΣ πράγματι, ρώτησε στην αρχή αν θέλει κανείς να τοποθετηθεί. Ο κύριος Κασίμης δεν αντελήφθη αμέσως το ερώτημα και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, ξεκίνησε η ψηφοφορία. Παρά τις διαμαρτυρίες, παρά την πρότερη συνεννόηση με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο κύριο Ανδρέου, τίποτα δεν έγινε. Τό’ πε ο πρόεδρος του ΔΣ, τό’ πε ο θεός. Κάτι σαν την εκτόξευση πυραύλου. Άμα πατήσεις το κουμπί, μετά δεν μαζεύεται πίσω.
Ερωτώ λοιπόν τον δήμαρχο: έτσι αντιλαμβάνεστε κύριε Πνευματικέ την αρχή της πλειοψηφίας; Ότι αφού έχετε την πλειοψηφία, μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε; Ότι η συναίνεση είναι κάτι το άχρηστο εφόσον υπάρχει πλειοψηφία και αποτελεί αναγκαίο κακό μόνο όταν έχουμε ανάγκη τους υπόλοιπους χώρους; Αυτή η αλαζονική αντίληψη προσβάλλει όχι μόνο το συνδυασμό σας αλλά και την παράταξη στην οποία ανήκετε. Η οποία δεν είναι μαγαζάκι σας και δεν μπορεί να χρεώνεται τέτοιες πρακτικές.
Οι αληθινοί δημοκράτες κύριε δήμαρχε δεν φοβούνται το διάλογο. Αντίθετα, τον επιδιώκουν και κάνουν ό,τι μπορούν να τον διευκολύνουν (ακόμα και εις βάρος κάποτε των όποιων κανονισμών). Ο διάλογος δεν έβλαψε ποτέ κανέναν, η έλλειψή του όμως βλάπτει τη δημοκρατία. Αυτός που κρύβεται πίσω από τον κανονισμό, κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του. Μπορούσατε να ακούσετε την αντίθετη άποψη και να την καταψηφίσετε. Δεν έχω ιδέα αν η μειοψηφία είχε να συνεισφέρει στο προς συζήτηση θέμα κάτι ενδιαφέρον και χρήσιμο. Μπορεί να άρθρωνε ανοησίες. Αλλά αφού δεν ακούστηκε, το σφάλμα το επωμίζεστε ολόκληρο εσείς.
Αλλά τι λέω, εδώ δεν θεώρησε σωστό ο αρμόδιος αντιδήμαρχος να κάνει ο ίδιος εισήγηση για το θέμα, η έλλειψη αντιεισήγησης μας πείραξε;

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Ανακύκλωση για Αρχάριους

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 23 Jun 2007

Την Παρασκευή 8 Ιουνίου έλαβε χώρα στο Εμπορικό Επιμελητήριο της πόλης μας μια ημερίδα με θέμα τη Διαχείριση των Απορριμάτων. Πολλά ενδιαφέροντα ακούστηκαν εκεί αλλά και κάποιοι συμμετέχοντες εκτέθηκαν με την άγνοιά τους. Όλο και πιο σπάνια συναντά κανείς σε τέτοιες ημερίδες ανθρώπους που με δύο – τρεις μετρημένες και σαφείς κουβέντες να θέτουν το πρόβλημα στην ορθή του βάση. Μία από αυτές ήταν η ομιλία του κυρίου Νίκου Χρυσόγελου της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης. Παρακολουθείστε πως με δυό λόγια θέτει το θέμα και εκθέτει το ακίνητο και μακάριο τέρας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού. Αν σκεφτεί κανείς ότι ο δήμαρχός μας πρότεινε στο δημοτικό συμβούλιο, με κάθε επισημότητα τη δημιουργία ΧΑΔΑ (Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποριμμάτων), έστω και προσωρινού, ενώ δεν λέει κουβέντα για την ανακύκλωση, είναι κανείς να τραβά τα μαλλιά του.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Απολείπειν ο Θεός… (του Νίκου Δήμου)

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 22 Jun 2007

Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με το άρθρο του Νίκου Δήμου για τον αρχιεπίσκοπο και γι αυτό, σας προτρέπω να το διαβάσετε. Θα ήθελα μόνο να υπογραμμίσω δύο σημεία:

1) “Τον πόνεσα“, λέει ο Νίκος Δήμου. Μου συνέβη ακριβώς το ίδιο. Αλλά ξαφνιάστηκα. Στην αρχή δεν καταλάβαινα γιατί, ενώ δεν πονώ καθημερινά για τα λιμοκτονούντα παιδιά στο Darfur ή όπου γης, πονώ για τον αρχιεπίσκοπο. Τώρα ξέρω ότι αυτό οφείλεται στο ότι είχε ο ίδιος προβάλλει την εικόνα του σχεδόν άτρωτου, του πανίσχυρου, του ανέγγιχτου. Τώρα καταλαβαίνω πόσο είχα κι εγώ παρασυρθεί από αυτήν την εικόνα και είχα συμβιβαστεί ότι θα την αντικρύζω συνέχεια, ότι είναι σταθερή και μόνιμη. Κόντεψε να με πείσει. Χαίρομαι που η ζωή μου θύμισε μέσω αυτού και τη δική μου θνητότητα, γι αυτό βρίσκω τη δύναμη να πονώ και γι αυτόν.

2) “Τον θεωρούσα επικίνδυνο για την πολιτική μας ζωή, έτσι που είχε εντελώς απεμπολήσει την πνευματική του αποστολή, την χριστιανική του ταπεινότητα και είχε αναδειχθεί σε ηγετική μορφή της ελληνικής ακροδεξιάς.” Ακριβώς έτσι. Και δυστυχώς έχω την αίσθηση ότι το παράδειγμά του έχει βρει και βρίσκει καθημερινά μιμητές. Η κληρονομιά του μάλλον δεν θα έχει πολύ χριστιανισμό μέσα της, θα βρίθει όμως από πολιτική. Πράγμα επικίνδυνο και για την εκκλησία και για την κοινωνία. Αλλά η κοινωνία, θεσμικά, δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Η εκκλησία, θα μπορέσει να το διαχειριστεί; Ποια εκκλησία (εννοώ τους κληρικούς); Αυτή των αυλοκολάκων του δοκιμαζόμενου τώρα επισκόπου, ή αυτή του Μεσογαίας, του Αναστάσιου και των άλλων προσωπικοτήτων που την λαμπρύνουν με την παρουσία τους; Θα δούμε, αν και η εμπειρία μας διδάσκει για την επικράτηση των μετρίων. Γιατί όμως σε μια κοινωνία που υμνεί τις παρακαμπτήριες οδούς, που δοξάζει την ήσσονα προσπάθεια, που αποθεώνει την κατανάλωση και ακυρώνει τη σκέψη, τη μελέτη και την καλή προσπάθεια, να της πρέπει κάποιος καλύτερος του μετρίου; Μα, για τον απλό λόγο ότι πρόκειται περί πνευματικών καθοδηγητών. Όσο περισσότερο αμαρτωλή είναι μια κοινωνία, τόσο ένας καλύτερος πνευματικός ταγός της πρέπει. Εκτός αν εκκλησία (και πάλι επισημαίνω πως εννοώ μόνο τους κληρικούς) και κοινωνία είναι ένα και το αυτό. Οπότε ξέρουμε πολύ καλά τι θα συμβεί.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Η κρίση του ΕΣΥ είναι κυρίως ηθική

Συγγραφέας: Μάνος Ματσαγγάνης | Ημερομηνία: 18 Jun 2007

Είναι αλήθεια άχαρο -και ενδεικτικό της δυσκολίας συγκρότησης ενός κοινού τόπου πεποιθήσεων- να συζητάμε κάθε φορά που συναντιόμαστε την πολιτική υγείας εφ’ όλης της ύλης. Πάντως έχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνα από την ίδρυση του ΕΣΥ: είναι ώρα για έναν απολογισμό.

Η εμπειρία του ΕΣΥ έχει φωτεινά και λιγότερο φωτεινά σημεία. Τα φωτεινά δεν τα αγνοώ, αλλά τα αντιπαρέρχομαι -έτσι κι αλλιώς, έχουμε το ευρωπαϊκό ρεκόρ του αυτοσυγχαίρεσθαι για ό,τι αντιλαμβανόμαστε ως επιτυχίες μας. Τα λιγότερο φωτεινά σημεία είναι αυτά για τα οποία αξίζει να μιλάμε. Αξίζει να θυμηθούμε ότι η ίδρυση του ΕΣΥ χαιρετίστηκε με ικανοποίηση, ή και με ενθουσιασμό, όχι μόνο από τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, αλλά και από ένα πολύ ευρύτερο φάσμα κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων (από την αριστερά έως τη «φωτισμένη» κεντροδεξιά) που στις αρχές της δεκαετίας του 1980 πίστεψαν στη ρεαλιστική ουτοπία ενός δημόσιου συστήματος υγείας, η πρόσβαση στο οποίο να εξαρτάται από την ανάγκη για περίθαλψη, όχι από το εισόδημα ή την κοινωνική θέση. Για το λόγο αυτό, η ανάλυση του σήμερα με βάση τις προσδοκίες του τότε είναι ίσως οδυνηρή, αλλά οπωσδήποτε αναγκαία. Τα λιγότερο φωτεινά σημεία του ΕΣΥ είναι γνωστά. Τα θυμίζω επί τροχάδην.

* Η επιβίωση μιας «υβριδικής» μορφής οργάνωσης του δημόσιου τομέα υγείας, και με «εθνικό σύστημα» και με ταμεία υγείας, όχι επειδή υπήρξε κάποιο σχέδιο αλλά λόγω του εκβιασμού των ευγενών ταμείων (βλ. παρέμβαση του προέδρου της Βουλής Γιάννη Αλευρά στη συζήτηση για τον ιδρυτικό νόμο του ΕΣΥ το 1983, όπου απείλησε ευθέως ότι θα ηγηθεί των κινητοποιήσεων της ΟΤΟΕ, της οποίας μεχρι πρότινος προήδρευε, εάν δεν αποσυρόταν η διάταξη του νομοσχεδίου για την κατάργηση των ταμείων υγείας -όπερ και εγένετο). Μια «υβριδική» μορφή παγκόσμιας πρωτοτυπίας, αλλά με τεράστιο κόστος, οικονομικό και κοινωνικό.

* Η τεράστια ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα παρά τις διακηρύξεις για «αποεμπορευματοποίηση του αγαθού υγεία» (εισηγητική έκθεση ιδρυτικού νόμου του ΕΣΥ). Με την ιδιωτική δαπάνη στο 5% του ΑΕΠ, ή 50% της συνολικής δαπάνης για την υγεία, η χώρα μας ξεχωρίζει στην Ευρώπη των 25 και πλησιάζει ταχέως τα αντίστοιχα ποσοστά στις ΗΠΑ.

* Παρά τη σημαντική αύξηση των πόρων που δαπανώνται για την υγεία, τόσο η ικανοποίηση των χρηστών, όσο η εμπιστοσύνη του κοινού στους γιατρούς και στο σύστημα, καθώς και η πρόσβαση των ομάδων χαμηλού εισοδήματος σε υπηρεσίες περίθαλψης, βρίσκονται όλα σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

* Πάνω από όλα, το ΕΣΥ πάσχει από μια βαθειά ηθική κρίση, η οποία συνοψίζεται στην επικράτηση αξιών (ή «αξιών») που είναι ασύμβατες με τη ρεαλιστική ουτοπία για την οποία μιλούσαμε προηγουμένως.

Είναι κάπως μίζερο, ίσως ακόμη και αγενές, να αναφερθώ σε φαινόμενα όπως:

* το περιβόητο «φακελάκι»,
* τη σκανδαλώδη κακοδιαχείριση,
* την εκτεταμένη διαφθορά που επικρατεί στις συναλλαγές του ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο,
* το μαζικό χρηματισμό των γιατρών από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

Πρόκειται για φαινόμενα τα οποία αποτελούν τόσο μόνιμα χαρακτηριστικά του τοπίου της υγείας στην Ελλάδα που πλέον δεν τα πολυπροσέχουμε. Ίσως μάλιστα να έχουμε χάσει εντελώς την ικανότητά μας να σοκαριζόμαστε από αυτά. Φυσικά, την ίδια στιγμή, κάποιοι που επιμένουν να ενεργούν με γνώμονα μια αίσθηση αξιοπρέπειας και ίσως δημόσιου συμφέροντος, όχι με βάση το στόχο του όσο το δυνατόν ταχύτερου πλουτισμού, υπάρχουν ακόμη -είναι όμως λίγοι, απομονωμένοι, απογοητευμένοι, συχνά λοιδωρούμενοι ως «γραφικοί». Είναι κάπως μίζερο, ίσως ακόμη και αγενές, που τα θίγω όλα αυτά, αλλά και απαραίτητο. Γιατί εφόσον η ηθική κρίση που ανέφερα εξακολουθεί να μαστίζει το σύστημα υγείας, ακόμη και τα πιο φιλόδοξα μεταρρυθμιστικά σχέδια κινδυνεύουν να βαλτώσουν ή να μείνουν εντελώς ανεφάρμοστα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξα μετά από 15 χρόνια ενασχόλησης με τα προβλήματα της υγείας εν Ελλάδι -τα 3 μάλιστα από την προνομιακή (ως παρατηρητήριο) θέση του ειδικού συμβούλου του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Ο προσωπικός μου «δρόμος προς τη Δαμασκό» ήταν μια συνομιλία μου πριν λίγα χρόνια με έναν καθόλα συμπαθή και προοδευτικό γιατρό για το θέμα των απογευματινών ιατρείων (την απόπειρα του Αλέκου Παπαδόπουλου ως υπουργού υγείας να νομιμοποιήσει την ιδιωτική ιατρική των γιατρών του ΕΣΥ φέρνοντάς την μέσα στα κρατικά νοσοκομεία). Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο καθόλα συμπαθής γιατρός μου εξήγησε ότι με αμοιβή 50 ευρώ (ανά επίσκεψη των 15 λεπτών) τα απογευματινά ιατρεία «δεν άξιζαν τον κόπο». Τότε λοιπόν μου αποκαλύφθηκε η (πικρή) αλήθεια, ότι δηλαδή κανένα δημόσιο σύστημα υγείας, πουθενά στον κόσμο, δεν είναι σε θέση να πληρώνει σε τόσους πολλούς γιατρούς τόσα πολλά χρήματα, όσα δηλαδή έχουν συνηθίσει να κερδίζουν στη σημερινή κατάσταση της διαπλοκής (εδώ η λέξη διατηρεί ακέραιο το νόημά της) στο χώρο της υγείας.

Κάπως έτσι κατέληξε ένας οικονομολόγος (και μάλιστα της υγείας) σαν εμένα να «ηθικολογεί», όπως μου προσάπτει ο έτερος συν-προσκεκλημένος Μίμης Ανδρουλάκης, αντί να αναζητά «καλύτερα κίνητρα», όπως θα του υπαγόρευε το επαγγελματικό ένστικτό του. Ήταν η εξέλιξη αυτή αναπόφευκτη; Μήπως θα πρέπει να αυτο-αθωωθούμε (άλλο ευρωπαϊκό ρεκόρ αυτό) λόγω ελαφρυντικών, λόγω π.χ. του ότι όταν η Βρετανία και η Σουηδία έχτιζαν κράτος πρόνοιας και σύστημα υγείας εμείς είχαμε εμφύλιο και τα λοιπά; Το επιχείρημα, αν και όχι εντελώς αβάσιμο, λειτουργεί πάνω από όλα ως καθησυχαστική δικαιολογία. Για παράδειγμα, στην Ιταλία το ΕΣΥ ιδρύθηκε το 1978 και στην Ισπανία το 1983. Στη μεν Ιταλία τα ταμεία υγείας καταργήθηκαν εν μια νυκτί (βοηθούσε ότι ήταν ελλειμματικά), στη δε Ισπανία καταργήθηκαν σταδιακά με ορίζοντα 2εικοσαετίας: πράγματι, ανεξαρτήτως κυβερνητικών εναλλαγών, το 2002 οι ασφαλιστικές εισφορές στα ταμεία υγείας μηδενίστηκαν εντελώς και το σύστημα υγείας έγινε πλήρως χρηματοδοτούμενο από τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως ορίζει η θεωρία (και η κοινή λογική). Καμία νομοτέλεια λοιπόν. Η εξέλιξη του τομέα της υγείας στην Ελλάδα έχει να κάνει με τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και με τις ιδιαιτερότητες του πολιτικού υποκειμένου που ανέλαβε να υλοποιήσει το ΕΣΥ -δηλαδή του ΠΑΣΟΚ. Το θέμα είναι τώρα τι λες, που λέει και ο ποιητής.

Η εμπέδωση ενός πνεύματος (σχετικής, έστω) ανιδιοτέλειας, σεβασμού της δεοντολογίας, σεβασμού στον ασθενή και εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος είναι κάτι που παίρνει πολύ χρόνο -περισσότερο από τη θητεία μιας κυβέρνησης, πόσο μάλλον ενός υπουργού- και μπορεί να μη γίνει ποτέ. Χωρίς περιστροφές. Κατά τη γνώμη μου, η μόνη ελπίδα και το μόνο στοίχημα μιας μελλοντικής μεταρρυθμιστικής κυβέρνησης θα ήταν η συσσώρευση ενός «κοινωνικού κεφαλαίου»: με άλλα λόγια ο εντοπισμός πρώτα, και η συνειδητή ενίσχυση και υποστήριξη έπειτα, των λίγων γιατρών, νοσηλευτών και διοικητικών που είναι ακόμη διατεθειμένοι να προσφέρουν, με μόνο αντίτιμο ένα αξιοπρεπές, απλώς, εισόδημα -και επιπλέον «κέρδος» την αυτοεκτίμησή τους, τον σεβασμό κάποιων συναδέλφων τους, και την αγάπη των ασθενών τους. Δίχως μια τέτοια κρίσιμη μάζα ανθρώπων, καμμία μεταρρυθμιστική απόπειρα δεν θα καταφέρει όχι να αντιστρέψει αλλά ούτε καν να επιβραδύνει τον καλπάζοντα εκφυλισμό του τομέα της υγείας στη χώρα μας σε εφιαλτικό κακέκτυπο της ρεαλιστικής ουτοπίας ενός δημόσιου συστήματος υγείας, η πρόσβαση στο οποίο να εξαρτάται από την ανάγκη για περίθαλψη, όχι από το εισόδημα ή την κοινωνική θέση…

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ppol.gr

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Σύστημα Υγείας – Αναζητώντας μια σύγχρονη πρόταση

Συγγραφέας: Χρήστος Δερβένης | Ημερομηνία: 18 Jun 2007

Η στροφή του αιώνα βρίσκει το σύστημα Υγείας στη χώρα μας σε βαθιά κρίση. Μια κρίση πολυεπίπεδη, χρηματοδοτική, οργανωτική, ποιοτική. Η Ελλάδα, παρά τις δυο προσπάθειες των περιόδων 1981-83 και 2000-02, δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει την ανάπτυξη των συστημάτων στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ, που, παρά τα υπάρχοντα προβλήματα, κατέκτησαν ένα επίπεδο που εξασφάλιζε σε μεγάλα τμήματα, ή ακόμη και σε όλο τον πληθυσμό κατά περίπτωση, ικανοποιητικά επίπεδα αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας.

Δυστυχώς, στη χώρα μας, όπως και στους άλλους τομείς της κοινωνικής οργάνωσης, έτσι και στην περίπτωση της υγείας, σε συνθήκες απουσίας δημόσιου διαλόγου όλες οι πολιτικές δυνάμεις κινούνται χωρίς μεταρρυθμιστική πυξίδα, χωρίς στόχους και κυρίως, χωρίς να παρακολουθούν τις εξελίξεις στη σύνθεση του πληθυσμού, στα επιδημιολογικά δεδομένα, στην οικονομική πραγματικότητα, στις δυνατότητες της κοινωνικής ασφάλισης και στις κατακτήσεις της ιατρικής, της βιολογίας και της ιατρικής τεχνολογίας. Έτσι, οι προτεινόμενες «λύσεις» είτε είναι αναχρονιστικές (βλ. προτάσεις Αβραμόπουλου), είτε άτολμες, όπως αυτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και δεν αναφέρομαι βεβαίως στις ανεκδιήγητες, συντηρητικού τύπου, κοινοτυπίες των άλλων κομμάτων της παραδοσιακής αριστεράς.

Προϋπόθεση για μια μεταρρυθμιστική πολιτική στην Υγεία, είναι η περιγραφή, με καθαρό τρόπο, του ρόλου του κράτους. Η σκόπιμα καλλιεργούμενη άποψη ότι ένα δημόσιο σύστημα οφείλει να είναι προσδεδεμένο στο κράτος, δεν είναι μόνο ανιστόρητη και αναχρονιστική (βλ. και πρόσφατες συζητήσεις για την Παιδεία), αλλά και αναποτελεσματική. Η συνταγματική πρόβλεψη της κατοχύρωσης της προστασίας της υγείας ως κοινωνικού δικαιώματος δεσμευτικού για το κράτος, αναφέρεται αποκλειστικά στην προστασία της δημόσιας υγείας και κυρίως στη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας – και καθόλου δεν υπεισέρχεται, σοφά βεβαίως, στις διαδικασίες οργάνωσης και παραγωγής των υπηρεσιών. Η παρανόηση ότι το κράτος προστατεύει το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία μέσω του ελέγχου των μονάδων παραγωγής, όχι μόνο δεν οδηγεί σε μη εκπλήρωση της συνταγματικής υποχρέωσης – είναι γνωστές άλλωστε οι ανισότητες πρόσβασης και κυρίως ποιότητας στη χώρα μας – αλλά εξυπηρετεί μόνο της ανάγκες του πολιτικού και συνδικαλιστικού πελατειακού συστήματος. Η παραδοχή των παραπάνω, υποδεικνύει – όπως άλλωστε και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί (ΠΟΥ, ΟΟΣΑ) προτείνουν, αλλά και η διεθνής πρακτική αποδέχεται – ως ακρογωνιαίο λίθο της μεταρρύθμισης τον πλήρη διαχωρισμό της χρηματοδότησης από την παραγωγή, που πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι μονάδες υγείας λειτουργούν με μοναδικά κριτήρια: • την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα,

• χωρίς κρατικές παρεμβάσεις,

• με πλήρη έλεγχο από τις ανεξάρτητες διοικήσεις όλων των συντελεστών παραγωγής που συμπεριλαμβάνουν το ανθρώπινο δυναμικό και την τεχνολογία, και

• αποζημιώνονται με ενιαίο σύστημα τιμολόγησης, ανάλογα με τις παραγόμενες υπηρεσίες.

Σε ένα τέτοιο σύστημα, ο έλεγχος ασκείται μέσω της υποχρεωτικής δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων των μονάδων υγείας από ανεξάρτητη αρχή διασφάλισης της ποιότητας. Η κοινωνική πολιτική, η ισότητα δηλαδή στην πρόσβαση και την ποιότητα, πραγματοποιείται μέσω της χρηματοδότησης και όχι μέσω του ελέγχου από το κράτος των μονάδων υγείας. Τα χρήματα της ασφάλισης, κοινωνικής και κρατικής, οφείλουν να ακολουθούν τις ανάγκες των πολιτών, και όχι όπως γίνεται μέχρι σήμερα, να χρηματοδοτούν την αναπαραγωγή ενός συστήματος αναξιοπιστίας και αναποτελεσματικότητας.

Το κράτος οφείλει να έχει στην αποκλειστική του ευθύνη τη δημόσια υγεία και την πρόληψη. Οφείλει να χρηματοδοτεί και να οργανώνει αποκλειστικά, εθνικά προγράμματα με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα. Ο ρόλος του είναι να δημιουργήσει δίχτυ προστασίας ευπαθών και κοινωνικά ασθενών ομάδων. Είναι περίεργο ότι το κράτος απουσιάζει από τον μοναδικό τομέα αποκλειστικής του ευθύνης, ίσως γιατί η κάθε είδους διαπλοκή δεν είναι προσοδοφόρα στον τομέα αυτόν. Άλλωστε, αυτό είναι το πεδίο διάκρισης μιας σοσιαλιστικού τύπου διαχείρισης της υγείας.

Η αποκέντρωση της διοίκησης – και κυρίως του ποιοτικού ελέγχου μέσω του οποίου οφείλουν να χρηματοδοτούνται οι μονάδες υγείας- πρέπει να ακολουθήσει, αναμορφούμενη σε πιο ευέλικτα σχήματα, την διοικητική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ από τον Αλέκο Παπαδόπουλο. Στην ευθύνη των αποκεντρωμένων διοικήσεων βρίσκεται και ο έλεγχος του ιδιωτικού τομέα, κυρίως στο επίπεδο της ποιότητας, που σήμερα δρα ανεξέλεγκτα δημιουργώντας προβλήματα από την κατάχρηση πόρων, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί σε συνθήκες επικινδυνότητας.

Η οργάνωση της εξωνοσοκομειακής φροντίδας, που λανθασμένα εξακολουθεί να αποκαλείται πρωτοβάθμια, αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα πολιτικής κενολογίας από τα πολιτικά κόμματα. Περιλαμβάνεται διαρκώς στα κάθε λογής προγράμματα με τρόπο αναχρονιστικό, που βεβαίως ουδέποτε υλοποιείται. Τα χρόνια νοσήματα που αποτελούν και λόγω ηλικιακής σύνθεσης του πληθυσμού επιδημιολογική μάστιγα, απαιτούν ευέλικτες μονάδες εξειδικευμένης παροχής υπηρεσιών, που μπορούν να οργανώνονται από δημόσιους, ιδιωτικούς ή και αυτοδιοικητικούς φορείς και θα χρηματοδοτούνται με βάση το προσφερόμενο έργο.

Βεβαίως, όλα τα παραπάνω δεν μπορούν να υλοποιηθούν χωρίς μια γενναία παρέμβαση στο ανθρώπινο δυναμικό. Απαιτείται αναμόρφωση της εκπαίδευσης, πολιτικές άρσης της δημοσιοϋπαλληλοποίησης, ευελιξία στην αγορά εργασίας με σύγχρονους τρόπους προσλήψεων και συνεχούς αξιολόγησης όλων των βαθμίδων και ιδιαίτερα των διευθυντικών, και πολιτικές αμοιβών που δημιουργούν κίνητρα και αντανακλούν το παραγόμενο έργο – κλινικό, εκπαιδευτικό και ερευνητικό.

Η διαμόρφωση ενός σύγχρονου μεταρρυθμιστικού προγράμματος, οφείλει να δημιουργεί δομές και πολιτικές που πρέπει να απαντούν σε συγκεκριμένες ανάγκες των πολιτών. Να απαντούν σε συγκεκριμένα ερωτήματα και να ελέγχονται συνεχώς ως προς την αποτελεσματικότητα τους. Τούτο σημαίνει πως παράλληλα δημιουργούνται ανεξάρτητες δομές ελέγχου σε όλα τα επίπεδα, άλλως το σύστημα υγείας γίνεται αυτοαναφορικό και εξυπηρετεί δικές του ανάγκες. Το δημόσιο σύστημα υγείας δεν κινδυνεύει από την ενσωμάτωση μικροοικονομικών πολιτικών «ιδιωτικού» τύπου, ούτε από την διοικητική αποδέσμευσή του από το κράτος. Κινδυνεύει από τους δήθεν αριστερούς ανένδοτους υπερασπιστές της απόλυτης ακινησίας, που οδήγησαν, το μεν σύστημα υγείας στη χαμηλή ποιότητα και διαφθορά, τις δε ιδιωτικές δαπάνες περίπου στο 50% του συνόλου, ποσοστό πρωτοφανές ακόμη και για τα κράτη της απόλυτα ελεύθερης αγοράς.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Αναζητώντας την Πόλη του Μέλλοντος

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 18 Jun 2007

Το άρθρο που θα διαβάσετε πιό κάτω, είναι της καλής συνιστολόγου DeGreece, και το αναδημοσιεύω εδώ κατόπιν αδείας της, επειδή το βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Απολαύστε το!

————————————————————————————————-
Οι περισσότεροι πια στον πλανήτη, αποτελούμε μια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη του ανθρώπινου είδους με τον προσδιορισμό homo urbanis (άνθρωπος της πόλης/καταναλωτής), σε συνέχεια του homo tribalis (άνθρωπος της αγέλης/κυνηγός). Ο προγονός μας χαρακτηριζόταν από την αναφορά του σε ένα κλειστό και καλά οργανωμένο σύστημα σχέσεων, τη φυλή, που μετακινούνταν μέσα σ’ ένα λιγότερο σταθερό περιβάλλον προς αναζήτηση τροφής. Ο άνθρωπος καταναλωτής εγκαταστάθηκε με τη σειρά του σε σταθερά, κλειστά, καλά οργανωμένα πολεοδομικά συστήματα, τις πόλεις, και ανέπτυξε πιο ευέλικτες μορφές κοινωνικών σχέσεων.

Σήμερα το 50%, και μέχρι το 2050 το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζουν σε πόλεις μεγαλύτερες του 1.000.000 κατοίκων, μια εξέλιξη ενδεχομένως ενδεδειγμένη, στο βαθμό που ο υπερπληθυσμός, όπως και άλλα περιβαλλοντικά μεγέθη, παραμένουν σε μη ελέγξιμα πεδία.

Είναι καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, να συγκεντρωθεί το ανθρώπινο είδος σε πολεοδομικά συγκροτήματα των οποίων τα προβλήματα θα κληθεί να επιλύσει η τεχνολογία, παρά να απλωθεί σε όλη τη διαθέσιμη ελεύθερη γη και να εξαντλήσει τους εναπομείναντες φυσικούς πόρους.

Στη μετα-βιομηχανική εποχή, η επιβίωσή μας μέσα στις πόλεις εξαρτάται από τις απαραίτητες προσαρμογές της συμπεριφοράς μας σε διάφορα επίπεδα. Αυτή η σταδιακή αναπροσαρμογή των πόλεων στα νέα δεδομένα πρέπει να ακολουθήσει πιο γρήγορους ρυθμούς.

Στο κοινωνικό επίπεδο πρέπει να εμπλουτίσουμε τις φθίνουσες δομές της οικογένειας και της επαγγελματικής, πολιτικής ή θρησκευτικής κοινότητας με καινούργιες όπως ο εθελοντισμός, η κοινωνική εργασία (ανεξάρτητα επαγγέλματος) και η ψηφιακή επικοινωνία . Για τα δύο πρώτα θα μπορούσαμε να εισάγουμε την κοινωνική θητεία ολίγων εβδομάδων για όλους τους πολίτες ανά χρονικά διαστήματα (κάτι παρόμοιο με την πρόταση των Γάλλων σοσιαλιστών), ενώ με τον όρο ψηφιακή επικοινωνία δεν εννοώ μόνο το internet αλλά πχ και την επίγεια ψηφιακή αμφίδρομη τηλεόραση που θα πρέπει να αναδειχθεί σε χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και να μην παραδοθεί πάλι στα γνωστά οικονομικά συμφέροντα (βλ. σχετικός νόμος που δημοσιεύτηκε).

Στο επίπεδο διαχείρισης των πόρων/εισροών, ο άνθρωπος της πόλης θα κληθεί σύντομα να αντιμετωπίσει την υποβάθμιση της καταναλωτικής του δύναμης και της ποιότητας των αγαθών με το ενδεχόμενο να παράγει ο ίδιος ένα μέρος της διατροφής του σε μια νέα αστική γεωργία, ένα θέμα που βρίσκεται ακόμη στο επίπεδο της έρευνας.

Στο θέμα των αποβλήτων (ανακύκλωσης) και της ενεργειακής διαχείρισης (ανανεώσιμες πηγές) απαιτείται πλέον μια δυναμική πολιτική που θα παράγει αποτελέσματα όχι μόνο στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και στο και στο πεδίο της οικονομίας, της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Δηλαδή το η περιβαλλοντική πολιτική μπορεί να γίνει και ένας βασικός τομέας της οικονομίας.

Στο επίπεδο οργάνωσης του χώρου και του χρόνου μέσα στη πόλη φαίνεται να είναι αναγκαία η μείωση των υπερτοπικών μετακινήσεων μεταξύ κατοικίας, εργασίας και υπηρεσιών. Αυτή η αλλαγή σημαίνει, κατά τη γνώμη μου, μεικτές χρήσεις γης σε κάθε συνοικία, άρα και τόνωση της τοπικής δραστηριότητας, κάτι που δεν θα γίνει εύκολα αποδεκτό από τους οπαδούς των «αποστειρωμένων» ακριβών προαστίων.

Στο οικονομικό επίπεδο, η ανάγκη για ευελιξία της αγοράς και της εργασίας ζητά το ίδιο ευέλικτες κατασκευές και χώρους οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι γρήγορες, ευτελείς και εφήμερες (μαζικές) κατασκευές ανταγωνίζονται πλέον τα αλαζονικά, πομπώδη (μεγαλοπρεπή) κτίρια επίδειξης δύναμης που αποτελούσαν όμως αρχιτεκτονικά σύμβολα στο παρελθόν. Αυτή η μεταμόρφωση πρέπει να γίνει με όρους που να προστατεύουν την αισθητική εικόνα της πόλης και μάλιστα να μας δώσουν την ευκαιρία για μια ανθρωποκεντρική και περιβαλλοντικά φιλική προσέγγιση των νέων κατασκευών μέσω νέων ευέλικτων οικοδομικών κανονισμών και πολλών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών.

Τέλος, το τεχνητό οικοσύστημα “πόλη” με τις παραμέτρους, τον τρόπο λειτουργίας του και τους κανόνες συμπεριφοράς μέσα σε αυτό, είναι εξίσου χρήσιμο να εισαχθεί στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και το φυσικό περιβάλλον.

Ο σύγχρονος άνθρωπος/η σύγχρονη πόλη, όπως και σε κάθε άλλη περίοδο της ιστορίας, βρίσκεται ανάμεσα σε δύο αντίθετες δυνάμεις: τη δυναμική μεταμόρφωση ή την εντροπία, την προετοιμασία για το μέλλον ή τη νοσταλγία του παρελθόντος.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Καβαλήσαμε τα ‘καλάμια’;

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 17 Jun 2007

Μέχρι σήμερα, δεν μπορώ να πω ότι έχω εντυπωσιαστεί από τη νέα δημοτική αρχή. Όχι γιατί περίμενα ότι θα έφερνε τον Calatravaνα να αναμορφώσει την πόλη, αλλά γιατί ανέμενα μεγαλύτερη συνεργατικότητα και προπάντων, ευελιξία. Δυστυχώς, ενώ οι πολιτικές της έχουν υποστεί σοβαρά πλήγματα σε πολλά θέματα, όπως σε αυτό των σκουπιδιών ή στο θέμα της διεκδίκησης εσόδων από το casino, αυτή εμμένει πεισματικά στις θέσεις της.
Ταυτόχρονα, ένα μέγα-ΕΓΚΛΗΜΑ λαμβάνει χώρα. Αναφέρομαι στην παραλία ‘καλάμια’. Τη μόνη αξιόλογη παραλία της πόλης. Η κατάσταση εκεί δεν ήταν πολύ καλή. Τώρα όμως είναι ασύδοτη. Οι καταστηματάρχες έχουν καταλάβει με τα τραπέζια τους τα παρτέρια και έχουν επεκταθεί στο εγγύτερο προς την παραλία τμήμα του πεζόδρομου, αποκλείοντας ακόμα και τα παγκάκια για τους πεζούς. Θα μου πείτε, γι αυτό δεν φταίει ο δήμαρχος, οι καταστηματάρχες φταίνε! Δεν είναι καθόλου έτσι. Οι καταστηματάρχες δεν πήραν μόνοι τους την πρωτοβουλία. Τους έδωσε το ελεύθερο άνθρωπος της δημοτικής αρχής. Αυτό, το γνωρίζω από ιδιοκτήτη καταστήματος. Ο άνθρωπος ήταν σαφής γι αυτό που άκουσε: «κάντε ό,τι θέλετε!!». Η φράση αυτή προέρχεται από τον ίδιο άνθρωπο που είχε προτείνει και την μείωση των δημοτικών τελών γι αυτούς και έχει ίδιον όφελος από την ασυδοσία. Και οι καταστηματάρχες αφηνίασαν. Αν μπορούσαν θα έστρωναν πλεούμενα τραπέζια μέχρι το Ηραίο και θα σέρβιραν τις πίτσες και τα ποτά με θαλάσσια σκούτερ! Αντιλαμβάνομαι βέβαια ότι αυτό είναι ένα γνήσιο σοσιαλιστικό όραμα, αλλά όχι, ΟΧΙ ΑΛΛΑ ΤΕΤΟΙΑ ΟΡΑΜΑΤΑ!!

Ποιους κοροϊδεύουν με τα αυτοαναιρούμενα επιχειρήματα ότι δεν πιάνει το γκαζόν δίπλα στη θάλασσα; Εδώ και δέκα χρόνια πώς πιάνει; Και αν η κατάστασή του δεν είναι άριστη, αυτό οφείλεται στην πλημμελή φροντίδα και μόνο! Αλλά ας το δεχτούμε έτσι, χάριν της συζητήσεως. Είναι αυτό λόγος για να βάλουν οι καταστηματάρχες ξύλινες ράμπες πάνω από τα παρτέρια (!!!) και να μας πνίξουν όλους με τα τραπεζομάντηλά τους; Άλλοι έβαλαν πλαστικό γκαζόν, όπως πλαστική είναι και η αισθητική τους.
Πού είναι ο σεβασμός για τον πολίτη που δεν έχει ή δεν επιθυμεί να ξοδέψει χρήματα όταν ξαποσταίνει από τον περίπατό του; Που είναι ο σεβασμός σε αυτόν που θέλει να κάτσει σε ένα παγκάκι για να απολαύσει το ηλιοβασίλεμα; Πού είναι ο σεβασμός γι αυτόν που θέλει, όπως έκανε σε όλη του τη ζωή, να απλώσει την πετσέτα του στα βότσαλα και να κάνει το μπάνιο του χωρίς να πρέπει να παραγγείλει freddo?
Σε τι διαφέρει αυτή η κατάσταση από αυτήν στο δήμο Ελληνικού στην Αττική για την οποία ο εκεί δήμαρχος Χρήστος Κορτζίδης (δήμαρχος με όλη τη σημασία της λέξεως) έκανε απεργία πείνας, έτσι ώστε «οι χώροι αυτοί να λειτουργήσουν ως χώροι περιπάτου, ξεκούρασης και κολύμβησης με ελεύθερη πρόσβαση», μέχρι που νίκησε; Αν θέλετε να διαβάσετε λίγα λόγια γι αυτόν από την καλή δημοσιογράφο Ρίτσα Μασούρα, ρίξτε μια ματιά εδώ.

Κι επειδή το έχω κακή συνήθεια να καταθέτω πάντα προτάσεις, ιδού η σημερινή, που ελπίζω να αγκαλιαστεί με ενθουσιασμό από όλους στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο: διώροφα τραπέζια!! Σαν τις κουκέτες στο στρατό. Από πάνω τα παιδιά (τα οποία δεν πρέπει να παίζουν όσο τα μαχαιροπήρουνα των γονιών πυρέσσουν) κι από κάτω οι γονείς. Αν μάλιστα ληφθεί πρόνοια ώστε η βάση τους να είναι αρκετά ισχυρή και για κανένα πανωσήκωμα, λύσαμε το πρόβλημά μας δια παντός. Γιατί μόνον ο εναέριος χώρος απομένει να καταληφθεί.

Ήμαρτον!!

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Οι Πολιτικές του Φθόνου

Συγγραφέας:  | Ημερομηνία: 16 Jun 2007

Πριν από δύο περίπου χρόνια, διάβασα στο διάσημο ιστολόγιο DailyKos ένα αρθράκι που μου έμαθε την ύπαρξη του όρου ‘πολιτική του φθόνου’ (envy politics). Το αναζήτησα και το βρήκα. Ξεκινούσε έτσι:

«… Ο φθόνος είναι μία λέξη άγνωστη στο προσωπικό μου λεξιλόγιο. Πάντοτε χαιρετώ τις επιτυχίες των άλλων. Μπορώ ακόμα και να θαυμάσω τις επιτυχίες κάποιων πραγματικών κόπανων όπως ο Bush, ο Cheney και άλλοι. Αλλά όταν το κέρδος του ενός παράγεται σε βάρος του άλλου, ή από την εκμετάλλευση του άλλου, τότε είναι που θα ακούσετε τις πιό δυνατές μου διαμαρτυρίες…»

Ο John Rawls ισχυρίζεται ότι στις συντεταγμένες κοινωνίες, οι αποτρεπτικές του φθόνου συνθήκες, εξασφαλίζονται από την ύπαρξη οργανώσεων εθελοντικής συμμετοχής που εστιάζουν σε ένα ή λίγα κοινά, ενωτικά στοιχεία ή χαρακτηριστικά και βάζουν σε δεύτερο πλάνο τις όποιες διαφορές. Παράδειγμα οι εκκλησίες, οι διάφορες ενώσεις ή όμιλοι, τα κόμματα κτλ. Έτσι, μπορεί όποιος θέλει να γίνει μέλος ενός κόμματος. Μπορεί να φθονεί τον άλλο γιατί είναι πχ έξυπνος, ενώ ο ίδιος είναι βλαξ, αλλά στο επίπεδο του κόμματος είναι και οι δυο μέλη. Ναι, αλλά ο έξυπνος, ή ο δραστήριος, θα βρουν και πάλι τρόπο να διακριθούν. Ποια είναι τότε η τακτική των ανθρώπων που φθονούν; Συνήθως, κατηγορούν τους άλλους για αυτό που κάνουν οι ίδιοι επί χρόνια. Με όρους της ‘επιστήμης’ της προπαγάνδας, αυτό ονομάζεται ‘ενοφθαλμισμός’ ή πιό λαϊκά, μπόλιασμα. Όπως λοιπόν το μπόλιασμα οδηγεί σε μία ‘ενιαία’ κατάσταση ολόκληρη την καλλιέργεια, έτσι και τα αντικείμενα του φθόνου αποστερούνται των διακριτικών τους χαρακτηριστικών και ποιοτήτων και εξισώνονται με όλα τα άλλα.

Άνθρωποι σοβαροί καταγγέλλονται για επιπολαιότητα και κουτσομπολίστικη διάθεση, άνθρωποι ευπρεπείς κατηγορούνται για απρεπείς συμπεριφορές. Ακόμα και όταν κάτι είναι αδιαμφισβήτητο, όπως πχ η ευρεία μόρφωση και η μεγάλη εμπειρία ενός ανθρώπου, οι ίδιες κατηγορίες επιστρατεύονται για να δημιουργήσουν ερωτηματικά του τύπου ‘αφού έχει τέτοια συμπεριφορά, τι να την κάνω τη μόρφωσή του’.

Στην πιό στυγνή του μορφή, ο φθονερός δεν ενοχλείται γιατί δεν κερδίζει ο ίδιος τίποτα, αρκεί να μην κερδίζει κανένας άλλος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα από την εποχή της σύγκρουσης Thatcher και ανθρακωρύχων. Όταν στους τελευταίους επισημάνθηκε ότι η απεργία τους έχει ξεπεράσει πλέον κάθε όριο και η συνέχισή της θα είχε δραματικές συνέπειες στην οικονομία της χώρας, εκείνοι απάντησαν: ‘δεν πειράζει. Αρκεί που μαζί μας θα βουλιάξουν και τα γουρούνια των ανώτερων τάξεων’.

Γράφω σήμερα όλα αυτά, γιατί η τρέχουσα πολιτική κατάσταση στο νομό μας χαρακτηρίζεται σε υπερθετικό βαθμό από τις πολιτικές του φθόνου και έχω την αίσθηση πως οι επερχόμενες εκλογές, περισσότερο από κάθε προηγούμενη φορά, θα είναι εμποτισμένες από αυτό το άθλιο συναίσθημα. Θα επικρατήσει άραγε η ομοιομορφία των ‘μπολιασμένων’, ή θα βρούμε το δρόμο για κάτι καλύτερο; Αν συμβεί το δεύτερο, επειδή η πολιτική είναι αιχμάλωτη της προσδοκίας και δη της αισιόδοξης, μπορεί να κεφαλαιοποιήσουμε κάποια επιπλέον κέρδη. Αν όχι, δεν τολμώ να σκεφτώ πού θα καταλήξουμε.

Share/Save/Bookmark  |  Σχολιάστε το κείμενο

Show Buttons
Hide Buttons