MyStigma

1. Αρχική
2. Πολιτική
3. Υγεία
4. Πολιτισμός
5. Πόλη
6. About
7. Επικοινωνία

Το παρακάτω απόσπασμα είναι από ομιλία του τέως υπουργού Οικονομικών της ΝΔ, Γιώργου Αλογοσκούφη, προς τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, τον Οκτώβριο του 2008. Η ομιλία αυτή έγινε με την ευκαιρία της κατάθεσης του προσχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2009.

“Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

 Ο προϋπολογισμός του2009 καταρτίζεται σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους για την παγκόσμια και την ευρωπαϊκή οικονομία. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και από τη χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία δεν φαίνεται ότι έχει φθάσει στο τέλος της, και από την έξαρση του διεθνούς πληθωρισμού.

 Η κρίση αποδεικνύεται ότι είναι βαθιά και η διάρκεια της είναι απρόβλεπτη. Υπάρχουν ήδη σοβαρές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία σε όλα τα επίπεδα. Η ένταση και η εκδήλωση των προβλημάτων είναι διαφορετική σε κάθε χώρα. Παρατηρείται μείωση των ρυθμών ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο, αύξηση της ανεργίας, ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων, αύξηση των επιτοκίων και σημαντικά προβλήματα σε μεγάλους πολυεθνικούς χρηματοοικονομικούς ομίλους.

 Στο δυσμενές αυτό διεθνές περιβάλλον, οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία είναι μικρότερες απ’ ότι σε πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ρυθμοί ανάπτυξης παραμένουν υπερδιπλάσιοι από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης, η αύξηση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας συνεχίζονται και οι αυξήσεις των εισοδημάτων υπερβαίνουν σημαντικά τον πληθωρισμό. Ωστόσο, τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι πολύ μικρότερα στη χώρα μας, λόγω των αδυναμιών του παρελθόντος. Η προσπάθειά μας για δημοσιονομική προσαρμογή ξεκίνησε από το 2004, μετά από μια περίοδο δημοσιονομικής εκτροπής, με έλλειμμα που ξεπέρασε το 7% του ΑΕΠ. Ήδη σημειώθηκε πολύ μεγάλη πρόοδος, καθώς το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε κάτω από το όριο του 3% το 2006. Το 2007 υπήρξε μια υπέρβαση που οφείλεται σε έκτακτους παράγοντες και μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες. Αναφορικά με το 2008, το έλλειμμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,3% του ΑΕΠ, καθαρά κάτω από το όριο του 3%.”

Χρειάζεται άραγε να σχολιάσουμε οτιδήποτε; Όχι! Εκτός από το θράσος με το οποίο σκόπιμα εκτόξευε αυτά τα ασύστολα ψεύδη. Θράσος που ισοδυναμεί με πολιτική αλητεία!

Όλη η ομιλία, εδώ!

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για το θέμα των αποδείξεων που δεν ζητούν οι πελάτες και δεν εκδίδουν οι επαγγελματίες. Η κυβέρνηση αλλά και πολλοί άλλοι, ισχυρίζονται ότι πρέπει να αναπτυχθεί επιτέλους και στη χώρα μας φορολογική συνείδηση. Να αντιληφθούμε δηλαδή ότι δεν μπορούμε να απαιτούμε σχολεία, νοσοκομεία και δρόμους αν δεν πληρώνουμε τους αναλογούντες φόρους. Ασφαλώς, κανείς δεν μπορεί να έχει αντίρρηση επ’ αυτού. Όλοι οι επαγγελματίες πρέπει να εκδίδουν τις νόμιμες αποδείξεις. Και σίγουρα, οι πολίτες οφείλουν να το υπενθυμίζουν αυτό στους επαγγελματίες που το παραλείπουν.

Εάν αυτό συνέβαινε, είναι βέβαιο πως μια άλλη μέρα θα ξημέρωνε στις σχέσεις κράτους-πολίτη. Τότε λοιπόν, ο πολίτης, όντας ο ίδιος εντάξει στις υποχρεώσεις του, θα είχε απαιτήσεις από το κράτος. Πχ θα απαιτούσε τα χρέη του κράτους προς τον ίδιο να αποδίδονται έντοκα όπως άλλωστε και τα χρέη του ιδίου προς το κράτος. Θα απαιτούσε, το κράτος να μη χορηγεί συντάξεις σε δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Θα απαιτούσε να πηγαίνουν φυλακή οι υπεύθυνοι για τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος.

Αυτά και πολλά άλλα θα ήταν τα επακόλουθα της εδραίωσης φορολογικής συνείδησης. Είναι όμως σκοπός του κράτους η εδραίωση φορολογικής συνείδησης; Αν ήταν, τότε θα υπήρχε μια συνεπής και διαχρονική πολιτική ενίσχυσης της φορολογικής συνείδησης. Αντ’ αυτής, βλέπουμε μόνο μέτρα-φωτοβολίδες όταν τα έσοδα έχουν ήδη καταρρεύσει, όπως το τραγικό (ευτυχώς αποσύρθηκε) μέτρο της αναδρομικής φορολόγησης γονικών παροχών και κληρονομιών, την αύξηση των έμμεσων φόρων, τη μείωση των εισοδημάτων κοκ.

Είναι άραγε όμως, δουλειά του κράτους η διαμόρφωση της φορολογικής συνείδησης των πολιτών; Είτε είναι είτε δεν είναι, το κράτος τη διαμορφώνει. Πώς όμως διαμορφώνει ΑΥΤΟ το κράτος τη φορολογική συνείδηση των πολιτών όταν οι προϊστάμενοι του κράτους που έλκουν τη νομιμοποίησή τους από τον ίδιο το λαό, δεν συνιστούν οι ίδιοι και τα καλύτερα παραδείγματα φορολογικής (και άλλης) ηθικής; Και αν αυτοί είναι τέτοιοι, πώς είναι δυνατόν να ζητείται κάτι καλύτερο από τον μανάβη και την κομμώτρια; Σύμφωνα με τη θεωρία της δυαδικότητας της δομής του Anthony Giddens, θα μπορούσαμε να πούμε πως πολίτες και κράτος συμπλέκονται σε ένα χορό αλληλεπίδρασης. Οι πολίτες είναι στην περίπτωσή μας τα προϊόντα των κρατικών πολιτικών αλλά και αυτοί που μπορούν να τις αλλάξουν. Όσο όμως κι αν ο Giddens δίνει έμφαση στην ελευθερία των πολιτών να αλλάξουν το κράτος, το κράτος αντιστέκεται στη θέληση των πολιτών και περιορίζει τις δράσεις τους με μια σειρά από τρόπους που θυμίζουν έντονα τον ντετερμινισμό του Durkheim.

Ας δώσουμε ένα παράδειγμα για να μη χαθούμε σε θεωρητικές κοινωνιολογικές αναζητήσεις. Είναι δυνατόν το κράτος να αδυνατεί να βρεί αντικειμενικούς τρόπους φορολόγησης των επαγγελματιών και να ζητεί τη συνδρομή των πολιτών για να κάνει τη δουλειά του; Πρόκειται περί ομολογίας ανικανότητας και αντίστασης στην αλλαγή. Από άλλη θέση, είχα προτείνει ένα μέτρο αντικειμενικής φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών ιατρών. Είχα γράψει πως αν όλες οι συνταγές φαρμάκων, τόσο αυτές που αντιστοιχούν σε συνταγολόγια ασφαλιστικών οργανισμών όσο και αυτές που γράφονται σε προσωπικά συνταγολόγια, γίνονταν ηλεκτρονικές, τότε θα μπορούσε κάθε γιατρός να φορολογείται μέσω αυτών αφού η συνταγή είναι αδιάσειστο τεκμήριο αλλά και αναπόφευκτο (σχεδόν) προϊόν της ιατρικής επίσκεψης. Αν λοιπόν ένας γιατρός εξέδωσε 1.000 συνταγές σε ένα έτος, θα φορολογηθεί για 1.000 ιατρικές επισκέψεις. Αντ’ αυτού, το κράτος ζητά από τον ασθενή που υποφέρει, να μη σκέφτεται μόνο τον πόνο του, αλλά να έχει τη διαύγεια να ζητά και την απόδειξη.

Εν κατακλείδι, κάθε κράτος αποπνέει ένα συναίσθημα (με εκνευρίζει αλλά δεν μπορώ να βρω ελληνική λέξη, στα αγγλικά θα το λέγαμε stateness). Αν το κράτος επιθυμεί να βοηθήσει τον πολίτη να διαμορφώσει φορολογική συνείδηση, πολύ δε περισσότερο, αν το κράτος επιθυμεί τον πολίτη σύμμαχο, δεν έχει παρά να τον σέβεται και να καταστεί το ίδιο παράδειγμα συνειδητοποιημένης και αφοσιωμένης λειτουργίας. Τότε, το συναίσθημα που θα απέπνεε, θα διαμόρφωνε χωρίς άλλη συζήτηση και φορολογική συνείδηση και άλλα πολλά. Ή, για να το θέσουμε όπως το είπε ο Marx: “οι άνθρωποι γράφουν ιστορία, αλλά όχι στις συνθήκες που επιλέγουν οι ίδιοι”. Οι συνθήκες και οι περιστάσεις καθορίζονται εδώ από το κράτος. Διαφορετικά, ας περιμένουμε τη μετεξέλιξη των 12 εκατομμυρίων πολιτών σε Πολίτες, για να αποκτήσουμε και … κράτος.

Είχα ακριβώς 10 χρόνια να περάσω την πόρτα μεγάλου νοσοκομείου σε ημέρα εφημερίας. Διαβάζω τα ρεπορτάζ ότι τα πράγματα στο ΕΣΥ πάνε από το κακό στο χειρότερο και πως τα δημόσια νοσοκομεία βρίσκονται σε πλήρη διάλυση, δεν είχα όμως συνειδητοποιήσει την κατάντια, μέχρι που την έζησα λεπτό προς λεπτό. Επί πέντε μέρες βρίσκομαι σε πανικό μήπως από κακή τύχη βρεθώ ξανά ο ίδιος ή ένα αγαπημένο μου πρόσωπο στη θέση που βρέθηκα το απόγευμα της περασμένης Κυριακής.
Η ώρα είναι 1 το μεσημέρι. Ένας συγγενής μου νιώθει αδιαθεσία από μια πολύ άσχημη δηλητηρίαση και ο γιατρός τον συμβουλεύει τηλεφωνικά να πάει σύντομα σε όποιο νοσοκομείο έχει εφημερία. Νόμιζα ότι αυτή η επίσκεψη θα είναι μία διαδικασία ρουτίνας ώσπου περάσαμε την πόρτα των εξωτερικών ιατρειών του Ευαγγελισμού. Οι πρώτες εικόνες ήταν όμοιες με εκείνες που μεταδίδουν τα ξένα πρακτορεία από νοσοκομεία σε πόλεις που μόλις έχουν βομβαρδιστεί.

Πήραμε το χαρτάκι από μια κουρασμένη κυρία στην είσοδο, η οποία μετά βίας μού ψιθύρισε να το δώσω στη νοσοκόμα και να περιμένω τη σειρά μου: «Μα είναι επείγον», ψέλλισα, χωρίς να πάρω απάντηση.

Σωριάζονταν κάτω. Μπαίνουμε στον διάδρομο, όπου εκατοντάδες άνθρωποι- οι περισσότεροι ηλικιωμένοι και ανήμποροι – περιμένουν όρθιοι, ο ένας πάνω στον άλλον, τη μαγική στιγμή που θα έρθει η σειρά τους να αντικρύσουν τον γιατρό. Η δυσοσμία είναι αβάσταχτη. Τα ουρλιαχτά των ασθενών που φέρνει το ΕΚΑΒ, τα κλάματα των συγγενών που τους ακολουθούν και οι αυταρχικές κραυγές των σεκιουριτάδων που θέλουν να επιβάλλουν τη τάξη, μου τρυπάνε τα μηνίγγια. Κάποιοι δεν αντέχουν την ορθοστασία, σωριάζονται κάτω. Οι συγγενείς τους βρίζουν θεούς και δαίμονες, αλλά κανένας δεν έχει διάθεση να τους ακούσει. Όσοι είναι εκεί, έχει ο καθένας τον δικό του σταυρό. «Βοηθήστε με. Η μαμά μου θα πεθάνει», φωνάζει μια γυναίκα γύρω στα σαράντα που είδε την ηλικιωμένη μητέρα της να σωριάζεται από την ταλαιπωρία στο δάπεδο. Κανένας δεν της έδωσε σημασία.

Μάταια αναζητώ κάποιον να του πω ότι τον άνθρωπο που συνοδεύω πρέπει να τον δει σύντομα ο γιατρός. Πρόσβαση έχω μόνο στον «άγριο» σεκιουριτά που λέει πάντα το ίδιο: «Δεν ξέρω κύριε. Θα σας φωνάξουν οι νοσοκόμες, μέσα πεθαίνει κόσμος. Περιμένετε, είπαμε».

Δύσκολη η πρόσβαση. Και έλεγε αλήθεια- μπροστά στα μάτια μας ξεψύχησε ένας άνθρωπος γύρω στα 50 που έφτασε με έμφραγμα. «Άκρη», ούρλιαζαν οι τραυματιοφορείς προσπαθώντας να ανοίξουν χώρο στον κατάμεστο διάδρομο να φθάσει το φορείο στο Καρδιολογικό και ταυτόχρονα έδιναν δυνατές γροθιές στην καρδιά του άτυχου. Μόλις κατάφεραν με πολύ κόπο να βάλουν επιτέλους τον ασθενή στο ιατρείο, ήταν ήδη αργά. Θυμήθηκα τον Ανδρέα Καραμπίνη, διευθυντή της Εντατικής του Γενικού Κρατικού, που έλεγε ότι οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν στη χώρα μας γιατί η πρόσβαση στα νοσοκομεία της Αθήνας είναι εξαιρετικά δύσκολη και μέχρι να φτάσει στα εξωτερικά ιατρεία ένας καρδιοπαθής ή πολυτραυματίας είναι ήδη αργά.

Η ώρα έχει φτάσει 4.30. Περιμένουμε στην ουρά περισσότερο από δύο ώρες. Τα έκτακτα περιστατικά φτάνουν με το ΕΚΑΒ το ένα με το άλλο. Γιατροί και νοσοκόμες πέφτουν πάνω στους βαριά ασθενείς, να σώσουν όσους μπορούν. Έτσι κανένας δεν ασχολείται με εκείνους που περιμένουν στην ουρά και δείχνουν να στέκονται- ακόμη- στα ποδιά τους.

Κανένας δεν ακούει. «Πέρασαν τρεις ώρες και δεν αισθάνομαι χειρότερα. Άρα, δεν έχω κάτι σοβαρό. Πάμε σπίτι να καλέσουμε έναν γιατρό. Δεν αντέχω άλλο εδώ» λέει ο ασθενής που συνοδεύω. Κάνω το λάθος να συμφωνήσω μαζί του. Μόλις απομακρυνόμαστε 200 μέτρα από το νοσοκομείο σωριάζεται στο πεζοδρόμιο. Πανικοβλημένος και με κρύο ιδρώτα να με λούζει, φωνάζω «βοήθεια», αλλά ποιος να με ακούσει. Βλέπω ένα ασθενοφόρο στα πέντε μέτρα. «Βοηθήστε με να φτάσει ο άνθρωπος στο νοσοκομείο» τους λέω. «Δεν μπορούμε, φίλε, πάμε για άλλο περιστατικό» μου απάντησε αδιάφορα ο οδηγός και πάτησε γκάζι.

Έσυρα τον ασθενή μου ούτε ξέρω πώς μέχρι την πόρτα του νοσοκομείου. Βλέπω παρατημένο ένα φορείο με βρώμικα σεντόνια από άλλον ασθενή, τον ρίχνω πάνω και τρέχω σπρώχνοντας το φορείο στους διαδρόμους. Ο ασθενής μου ήταν πλέον «έκτακτο περαστικό». Μπαίνω στα ιατρεία παρά τις αντιρρήσεις του αγενούς σεκιουριτά. Ένας συμπαθής ψαρομάλλης γιατρός τρέχει αμέσως και κάνει όλα όσα πρέπει. Το ίδιο έκανε παράλληλα σε άλλους 10 ασθενείς. «Ιατρική σε συνθήκες πολέμου» μου ψιθύρισε. Και τότε άρχισα να συνειδητοποιώ αυτά που διαβάζω: ότι ο Ευαγγελισμός σε κάθε εφημερία δέχεται 1.550 περιστατικά, προσφέρει υπηρεσίες σε 55.000 ασθενείς τον χρόνο, ενώ έχει 1.400 οργανικές θέσεις προσωπικού κενές. «Το προσωπικό μειώνεται διαρκώς και οι ασθενείς πολλαπλασιάζονται. Οκτακόσιες χιλιάδες αλλοδαποί έχουν έρθει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Όλοι αυτοί καταλήγουν στα πέντε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία», μου έλεγε ο συμπαθής γιατρός μόλις ο ασθενής μου είχε αρχίσει να ηρεμεί. Πράγματι θαύμασα τον επαγγελματισμό των κατάκοπων γιατρών στην εφημερία του Ευαγγελισμού, αλλά και των ηρωισμό των νοσοκόμων. Είναι ελάχιστοι για τον κόσμο που καλούνται να νοσηλεύσουν, προσπαθούν σε έναν οργανισμό διοικητικά διαλυμένο και πλήρως απορρυθμισμένο να σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί από το ανύπαρκτο πλέον Σύστημα Υγείας μας.

Στα ράντζα. Τον πραγματικό εφιάλτη τον είδα δύο ώρες μετά, όταν ο συγγενής μου διακομίστηκε σε έναν διάδρομο για νοσηλεία. Βαριά και ελαφρώς ασθενείς, άστεγοι, περιθωριακοί, σαν να είχαν ραντεβού με το πόνο, πήραν θέση στα ράντζα του 8ου ορόφου. Οι νοσοκόμες είχαν βάλει στα πόδια τους φτερά. «Σας βρίζουν ε;» ρώτησα μία από αυτές. «Τι φταίνε οι άνθρωποι. Εμένα βλέπουν, εμένα βρίζουν».

Δυσοσμία. Μετά τα μεσάνυχτα, η μπόχα ήταν αφόρητη. Κάθε τρεις και λίγο κάποιοι ανοίγουν τα παράθυρα να φύγει η βρωμιά και δέχονται τις επιθέσεις των υπολοίπων. Οι ασθενείς που ήταν τυχεροί να έχουν συγγενείς στο πλευρό τους μπορούσαν να εξυπηρετηθούν. Οι μοναχικοί άνθρωποι εκλιπαρούσαν για λίγη βοήθεια τους περαστικούς. «Το Σύστημα Υγείας όπως κατάντησε προσβάλλει και αδικεί πρώτα τους αρρώστους και τους συγγενείς τους, και μετά τους γιατρούς και τους νοσηλευτές» μου λέει κάποιος γιατρός.

Φύγαμε το μεσημέρι της επόμενης μέρας. Κουβαλώ μαζί μου τη βαριά μπόχα του διαδρόμου και πολύ θυμό. Έχω πειστεί ότι για να βγεις ζωντανός απ΄ αυτήν την κόλαση είναι θέμα τύχης: να βρεθεί μπροστά σου τη σωστή στιγμή ο σωστός γιατρός που έχει τον χρόνο να ασχοληθεί μαζί σου. Θλίβομαι και φοβάμαι.

——————————————————————————————————————

Αναδημοσιεύω το παραπάνω άρθρο από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 16ης Ιανουαρίου 2010. Μαζί με τον αρθρογράφο Γιάννη Πολίτη, θλίβομαι και φοβάμαι. Όχι μόνο για το παρόν αλλά και για το μέλλον του ΕΣΥ στη χώρα μας. Κατά τα άλλα, το υπουργείο Υγείας είναι λαλίστατο για τα εμβόλια κατά της νέας γρίπης για τα οποία αδιαφόρησαν οι πιό πολλοί (παγκοσμίως) και βουβό γι αυτά που πληγώνουν τους πολλούς.

Where justice is denied, where poverty is enforced, where ignorance prevails, and where one class is made to feel that society is organized in a conspiracy to oppress, rob and degrade them, neither persons nor property will be safe.

Frederick Douglass

Υπάρχει στα αγγλικά ένας όρος: “disruptive innovation”, που ερμηνεύει μια καινοτομία που ανατρέπει και μεταβάλει τη μέχρι τότε γνώση ή αντίληψη κατά τρόπο μη αναμενόμενο.

Το σημερινό video είναι ένα άριστο παράδειγμα of disruptive innovation in healthcare. Έμεινα άναυδος από το περιεχόμενο της διάλεξης του Ramachandran, που περιγράφει την εντυπωσιακή ανακάλυψη των mirror neurons από τον Ιταλό ερευνητή Giacomo Rizzolatti  και σας προτρέπω, ειδικούς και μη, να την παρακολουθήσετε! Διαρκεί κάτι λιγότερο από 8 λεπτά.