Ένα Ταξίδι στη Λετονία
Η Λετονία είναι μια μικρή, νεόκοπη δημοκρατία της Βαλτικής με πληθυσμό λιγότερο από 2,5 εκατομμύρια, που ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση το 1991. Οι Λετονοί μάλιστα αναφέρονται επίσημα σε Σοβιετική κατοχή, την οποία δεν διαχωρίζουν από την κατοχή των Ναζί και μάλιστα έχουν ενιαίο μουσείο κατοχής για την περίοδο 1940-1991. Τώρα, βιώνουν την ‘άνθιση’ ενός σκληρού καπιταλισμού που μεταφράζεται σε άφθονο μαύρο χρήμα. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσεις το ότι τα πολυτελή αυτοκίνητα είναι απείρως περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη δυτική χώρα και ότι η πορνεία ίσως είναι το εθνικό επάγγελμα;
Από την άλλη πλευρά, είναι ν’ απορείς. Μετά από τόσα δεινά, πώς γίνεται και όλα είναι τόσο όμορφα και τακτοποιημένα; Η Ρίγα, η πρωτεύουσα, είναι μια πανέμορφη πόλη με πληθυσμό περίπου 700.000. Τεράστια πάρκα, πανέμορφα ανακαινισμένα art nouveau κτίρια από τις αρχές του 20ού αιώνα, άπλετοι δημόσιοι χώροι, μνημεία, μουσεία, όπερα, πανέμορφα καινούργια αρχιτεκτονήματα, εικαστικές και οικολογικές παρεμβάσεις, και μαζί, άψογα πεζοδρόμια, εξαιρετικοί ποδηλατόδρομοι και μια σκανδιναβική εσάνς πολιτισμού και γαλήνης στην ατμόσφαιρα. Πώς μπόρεσαν, σε τόσο λίγα χρόνια να φτιάξουν τόσα βασικά πράγματα, με τα οποία εμείς βαυκαλιζόμαστε μάταια επί δεκαετίες;
Χαζέψτε τις φωτογραφίες κι αν ποτέ έχετε την ευκαιρία, να πάτε, αξίζει τον κόπο. Και μη ξεχάσετε το Jurmala, το θέρετρο στη Βαλτική θάλασσα, μόλις 30 χιλιόμετρα από τη Ρίγα, που είναι παραμυθένιο.
Η Λετονία αυτόν τον καιρό βιώνει ιδιαίτερα έντονα την οικονομική κρίση. Και σίγουρα, παρότι απελευθερώθηκε το ’91, είναι “παλιά” χώρα με έντονες τις πρωσικές (, τευτονικές ή όπως αλλιώς θέλει να τις πει κανείς) επιρροές, που καλώς ή κακώς συνήθως συμβαδίζουν με μια συγκεκριμένη αντίληψη περί οργάνωσης και πολιτισμού. (Και αυταρχισμού, αν ρωτήσει κανείς τη ρωσική ορθόδοξη μειονότητα, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση…)
Είναι όμως αλήθεια ότι, στο πρόσφατο παρελθόν, οι βαλτικές χώρες γενικά ενθάρρυναν την καινοτομία και προσπάθησαν να μπουν στο στίβο του διεθνούς ανταγωνισμού, συνειδητοποιώντας την αξία της “χώρας ως brand” (που λένε και οι ειδικοί). Η σύγκριση με χώρες που διαρκώς γυαλίζουν το “λογότυπο” που έφτιαξαν γύρω στο ’60 (κι έχει πιάσει “μάκα”) αντί να σκεφτούν να το ανανεώσουν ριζικά, συνήθως προκαλεί μελαγχολία.