MyStigma

Συνέδρια Πολιτών

Η εφημερίδα Boston Globe δημοσίευσε στις 16 Οκτωβρίου, ένα άρθρο του καθηγητή κοινωνικής πολιτικής στο Harvard, Archon Fung. Το άρθρο πραγματευόταν την ιδέα του υποψήφιου για το χρίσμα των δημοκρατικών John Edwards για ένα Συνέδριο Πολιτών όπου εκατομμύρια αμερικανοί, μέσα από τα δημαρχεία όλης της χώρας, θα διαβουλεύονται κάθε δύο χρόνια με τους πολιτικούς για να τους συμβουλεύουν πάνω σε δύσκολα πεδία όπως η υγεία, η φτώχεια, η εξωτερική πολιτική. Απόσπασμα αυτού του άρθρου, μεταφράζω παρακάτω. Όχι μόνο γιατί με ενδιαφέρει μια τέτοια ιδέα, αλλά και γιατί με ενοχλεί η ολοένα και μεγαλύτερη λοιδορία που υφίσταται η έννοια της συμμετοχικής δημοκρατίας, δυστυχώς ακόμα και από -αυτοπροσδιοριζόμενους ως- προοδευτικούς πολίτες.

Γιατί, αλήθεια, πώς παράγονται οι ‘μεγάλες ιδέες’ της πολιτικής; Νομίζω, πως είναι ακριβώς μέσα στις μεγάλες σχολές των ανθρωπιστικών επιστημών που τίθενται τα θεμέλιά τους. Κατόπιν, αναλύονται, εξελίσσονται, αναπτύσονται με τον διεπιστημονικό διάλογο μέσα σε συνέδρια, ειδικά περιοδικά κτλ, αλλά και στις μεγάλες δεξαμενές σκέψης (think tanks). Σε ένα τρίτο στάδιο γίνονται αντικείμενο -διστακτικής και πειραματικής στην αρχή- εφαρμογής. Από την έννοια της διαβουλευτικής δημοσκόπησης των Fishkin και Luskin από το Austin του Texas (παράδειγμα προοδευτικού εργαλείου πολιτικής), μέχρι τα Personal Health Savings Accounts που εφαρμόστηκαν πρωτοπόρα στη Σιγκαπούρη (παράδειγμα συντηρητικού εργαλείου πολιτικής), όλες οι νέες ιδέες παράγονται με τον ίδιο τρόπο και περνούν από τα ίδια στάδια.

Συχνά παρατηρείται μια σύγχυση ανάμεσα σε αυτά τα εργαλεία πολιτικής και τα συνθήματα που θα ‘μιλήσουν’ στην καρδιά του πολίτη, θα ξυπνήσουν τον επαναστατικό του εαυτό και θα πολλαπλασιάσουν το κοινό αίσθημα για ανατροπές. Τις περισσότερες φορές όμως, δεν υπάρχει αναλογία. Το σύνθημα ‘Αλλαγή’ που συνέγειρε εκατομμύρια πολίτες στην ευρώπη το 1980, σήμαινε τα πάντα και τίποτα. Ο εκσυγχρονιστικός ορθολογισμός του Σημίτη που ενέπνευσε τα δυναμικά στρώματα της κοινωνίας μετά το 1996, επίσης. Το 1981 στη χώρα μας επικράτησε η ‘Αλλαγή’ αλλά όχι απαραίτητα και τα ιδεολογήματα που τη συνόδευαν όπως η έννοια του κοινωνικού ελέγχου. Αυτό καθόλου δε σημαίνει πως η σημαντική αυτή έννοια πρέπει σήμερα να αντιμετωπίζεται ως ξεπερασμένη, παρωχημένη ή κοινότυπη.

Αλλά ας μείνουμε προς το παρόν στην πρόταση του Edwards.

——————————————————————————————————

Η ιδέα ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να συνομιλεί άμεσα με τους πολίτες για πολιτικά ζητήματα και ότι οι πολίτες θα έπρεπε επίσης να συζητούν μεταξύ τους, έχει τη δυναμική να αναζωογονήσει την αμερικανική δημοκρατία. Η συμμετοχή των πολιτών μέσα από σημαίνοντα πολιτικά γεγονότα όπως ένα Συνέδριο Πολιτών, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τρεις κρίσιμες αστοχίες του πολιτικού συστήματος.

Πρώτον, οι πολίτες έχουν συχνά αντικρουόμενες αντιλήψεις, αντιφατικές προτιμήσεις, και παραπληροφορημένες απόψεις. Πολλοί θέλουν και χαμηλούς φόρους αλλά και καλά σχολεία, εξαιρετικό σύστημα υγείας και βελούδινους δρόμους. Οι καλά οργανωμένες διαβουλεύσεις μπορούν να παράσχουν στους πολίτες έγκυρη και ισορροπημένη πληροφόρηση και να τους βοηθήσουν να κατακτήσουν αυτό που ο Daniel Yankelovich ονόμασε σωστή «δημόσια κρίση». Μέσα από τη διαβούλευση, πολίτες με συγκρουόμενες προτεραιότητες και απόψεις μπορούν να εκτιμήσουν τους λόγους και τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς.

Δεύτερον, το πολιτικό σύστημα παράγει πολλούς νόμους και πολιτικές που ωφελούν συγκεκριμένα συμφέροντα σε βάρος της πλειονότητας των αμερικανών: βιομήχανους έναντι καταναλωτών, επιχειρηματίες της παιδείας έναντι των σπουδαστών και των γονέων τους, ασφαλιστές και παρόχους ιατρικών υπηρεσιών έναντι των ασθενών και των οικογενειών τους και πολιτικούς έναντι των ψηφοφόρων. Με τους κανόνες που ρυθμίζουν τις εκλογές, οι ψηφοφόροι έχουν ένα κίνητρο να δημιουργήσουν ανταγωνιστικές εκλογές ώστε να κάνουν τους υποψηφίους να τους εκπροσωπούν καλύτερα. Οι πολιτικοί που κατέχουν αξιώματα, από την άλλη πλευρά, έχουν ένα ισχυρό κίνητρο να δημιουργήσουν τέτοιους κανόνες που να εξασφαλίζουν την επανεκλογή τους. Επειδή όμως τους κανόνες τους δημιουργούν οι πολιτικοί και όχι οι ψηφοφόροι, οι κοινοβουλευτικοί που επωάζουν την επανεκλογή τους, κερδίζουν 98 στις 100 φορές.

Τρίτον, οι αμερικανοί εμπιστεύονται όλο και λιγότερο το πολιτικό τους σύστημα, το οποίο βρίσκουν νόθο. Σε μια έρευνα το Μάρτιο του 2007, μόνο 34% των αμερικανών δήλωσε ότι πιστεύει πως η κυβέρνηση ‘νοιάζεται για το τι πιστεύουν άνθρωποι όπως εγώ’, ποσοστό που το 1987 ήταν στο 47%. Σύμφωνα με άλλη μελέτη, τον Ιούλιο του 2007, το ποσοστό των αμερικανών που πιστεύει ότι μπορεί να εμπιστεύεται την κυβέρνηση να κάνει το σωστό ‘σχεδόν πάντα’ ή ‘τις περισσότερες φορές’, μειώθηκε στο 24% από περίπου 75% πού ήταν νωρίς στη δεκαετία των ’60. Το 1969, μόνο 29% των αμερικανών πίστευαν ότι ‘ η κυβέρνηση έχει διαφθαρεί από μεγάλα συμφέροντα που ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους’, σε αντίθεση με το ότι ‘λειτουργεί για το κοινό καλό’. Το 2004, το ποσοστό αυτό έφτασε το 56%.

Εάν καταστούν εξέχοντα και έγκυρα, τα Συνέδρια Πολιτών έχουν τη δυναμική να βοηθήσουν στην επανασυγκόλληση των σχέσεων των πολιτών με την κυβέρνηση και να αυξήσουν την εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς. Εάν οι αμερικανοί μπορέσουν να διαβουλεύονται με ευαισθησία γύρω από κρίσιμα θέματα και οι πολιτικοί ηγέτες λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τα λεγόμενά τους, αυτό θα είναι μια προφανής επιβεβαίωση ότι η κυβέρνηση πραγματικά νοιάζεται γι αυτό που σκέφτονται οι απλοί πολίτες.

9 responses to “Συνέδρια Πολιτών”

  1. deGreece says:

    Αγαπητέ mike,

    όπως έγραψα και σε προηγούμενο post σου δεν διαφωνώ καθόλου με τη συμμετοχική δημοκρατία, εξ άλλου όλο και πιο πολύ στις μέρες μας επιβάλεται στην πράξη. Ακόμη και τα media είναι υποχρεωμένα με κάποιο τρόπο να ενσωματώνουν τη γνώμη των πολιτών. Αυτό βέβαια έχει δύο όψεις γιατί η διατύπωση γνώμης μέσω των δημοσκοπήσεων πχ. δεν είναι όπως λένε ένα εργαλείο αλλά ένα μέσο πολιτικής επιβολής της πιό ‘ανώδυνης’ άποψης.

    Κατά τη γνώμη μου το περιεχόμενο της διαβούλευσης και όχι η διαδικασία της είναι που έχει σημασία. Πχ. το θέμα των κρατικών πανεπιστημίων με τον τρόπο που συζητιέται δεν οδηγεί πουθενά. Αν ριχνόταν στο τραπέζι από ένα προοδευτικό κόμμα, το ΠΑΣΟΚ ας πούμε, ενταγμένο σε μια γενναία αλλαγή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με κατάργηση εισαγωγικών, τριετείς σπουδές με διετές master και άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και πολλά άλλα, θα ήταν ένα θέμα διαβούλευσης όπου πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις θα μπορούσαν να αναδειχθούν και να ενσωματωθούν. Το ίδιο για το περιβάλλον. Μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση για την επιβολή υποχρεωτικής ανακύκλωσης μέσα σε 2 χρόνια σε όλους τους Δήμους της χώρας θα ξεκινούσε άμεσα έναν διάλογο με τους πολίτες για το πώς θα γινόταν αυτό.

    Παρ’ όλα αυτά τα συγκεκριμένα, το ιδεολόγημα της κάθε εποχής έστω και αν αποκτά εν τέλει συμβολική σημασία είναι απαραίτητο για φτιαχτεί μια κρίσιμη μάζα εξουσίας. Στην παρούσα φάση, έστω κι αν δεν είναι καθόλου ώριμο ακόμη, εγώ προτείνω την “ευελιξία”, με την έννοια των γρήγορων προσαρμογών στο σύγχρονο κόσμο. Αυτή θα πρέπει να αφορά και το κράτος, και την οικονομία, και την παιδεία, και την άμεση προστασία του περιβάλλοντος.

    Μια πρώτη εφαρμογή του όρου σε οργανωτικό κομματικό επίπεδο: Κατάργηση των κομματικών οργανώσεων ανά περιοχή ή κλαδικών ανά επάγγελμα και οργάνωση των μελών & φίλων (και όσων άλλων θέλουν) σε θεματικές ανοικτές ομάδες δράσης (σαν ΜΚΟ ας πούμε)που συνεχώς θα εξελίσσονται. Πχ Πράσινες Πόλεις, Δίκτυα Εργασίας, Ανταλλαγή Γνώσεων, Πολιτιστικά και Πολιτικά Περιοδικά, Ελεύθεροι Κινηματογραφιστές, Δίκτυο κατά της Ξενοφοβίας, Ελεύθερη Πρόσβαση, Επιμόρφωση κ.α. Τα όργανα όπως και ο πρόεδρος μπορούν να εκλέγονται με καθολικές ψηφοφορίες (όπως και οι υποψήφιοι βουλευτές). Με άλλα λόγια ο καθένας να μπορεί να συμμετέχει όπου αισθάνεται πιο χρήσιμος (και όχι να γίνει το γρανάζι ενός μηχανισμού επικύρωσης ασήμαντων αποφάσεων).

  2. Mike says:

    Αγαπητή DeGreece,

    ποιός μπορεί να διαφωνήσει με αυτά που γράφεις; Προσωπικά, έχω προτείνει τη διάλυση των οργανώσεων από την εποχή του Κάθε Μέρα Πολίτης (μια καταπληκτική ιδέα που πετσοκόφτηκε εκ των έσω).
    Αλλά το ποστ αυτό γράφτηκε κυρίως για να απαντήσει στο επιχείρημα ορισμένων ότι αφού μιλάνε όλοι πια για οικολογία πχ, εμείς πρέπει να μιλήσουμε για κάτι άλλο. Τα λένε αυτά χωρίς να σκέφτονται ότι δίνουν έτσι το προνόμιο στους πολιτικούς μας αντιπάλους να καθορίζουν εκείνοι ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ατζέντα. Αυτά βλέπουν μετά και κάποιοι τρίτοι και δηλώνουν πως για όλα φταίει ο δικομματισμός.

  3. Rodia says:

    Βρισκω επικινδυνη την ιδεα περι διαλυσης των οργανωσεων, αν και δεν ανηκω πουθενα. Νομιζω οτι οι οργανωσεις των πολιτων αποτελουν την ασφαλιστικη δικλειδα εναντιον της εκκολαψης και επιβολης ολοκληρωτικων συστηματων. Αν υπηρχαν π.χ. ισχυρες (σε αριθμο και δραση) οργανωσεις, η επιβολη δικτατοριας το 1967 μαλλον θα ηταν αδυνατη. Οσο περισσοτεροι και πιο δυναμικοι Συλλογοι και Οργανωσεις, τοσο πιο σημαντικος ο ελεγχος του κρατους -νομιζω…

    Πολυ καλο ποστ!:-))

  4. Mike says:

    Αγαπητή Rodia,

    χαίρομαι που σου άρεσε το ποστ. Αλλά εσύ (κοίτα να δεις τώρα πώς καρφώνεσαι ότι δεν ανήκεις πουθενά) αναφέρεσαι σε λειτουργούσες οργανώσεις, συνδεδεμένες με την κοινωνία. Αν εμείς προτείνουμε τη διάλυσή τους είναι ακριβώς γιατί είναι αποσυνδεδεμένες από την κοινωνία, δεν εκφράζουν τίποτα και υπάρχουν μόνο για να αξιοποιούν τις μωροφιλοδοξίες των ελάχιστων που τις συγκροτούν (οι λιγοστές εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Νομίζω, πως το μεγαλύτερο μέρος του ‘προβλήματος ΠΑΣΟΚ’ μπορεί να συνοψιστεί εικονολαγνικά σε 30-40 άθλιους ανά νομό.

  5. Rodia says:

    Mike, πραγματικα, δεν καταλαβα το καρφωμα, εκτος απο το δικο σου καρφωμα στο σχολιο μου. 🙂

  6. Mike says:

    Βρε συ, είναι απλό: αν ήσουν γραμμένη κάπου θα ήξερες ότι δεν λειτουργούν και είναι μηχανισμοί νομής εξουσιών.

  7. ritsmas says:

    Μαικ, εγραψα και εγω επί του θεματος, αλλά δεν το βλεπω το σχολιάκι μου, Τί συνέβη; μήπως τοσβησα κατα λάθος ;
    ριτς

  8. Mike says:

    @ ριτς,

    Οπωσδήποτε δεν το έσβησα εγώ 😉
    Πρέπει κάτι να μην πήγε καλά στην υποβολή του. Αν δεν σε κουράζει, ξαναβάλτο!

  9. ritsmas says:

    Λες να ειναι στα κομμεντς τα δικά μου ; θα ψάξω… Καλημερα Μαικ
    ριτς


Show Buttons
Hide Buttons