MyStigma

Περιμένοντας την Πρωτοχρονιά

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι διερχόμαστε μια περίοδο κρίσης. Που μπορεί μεν να είναι οικονομική, αλλά αποκαλύπτει – αν δεν ενισχύει κιόλας – τις κοινωνικές και πολιτικές αγκυλώσεις που έχουμε συσσωρεύσει στην πορεία μας ως κοινωνία. Νομίζω μάλιστα, πως αν δεν αντιμετωπίσουμε ακριβώς αυτές τις τελευταίες, δεν θα υπάρξει εύκολη διέξοδος από την οικονομική κρίση. Κι αυτό γιατί στη χώρα μας, δεν είναι η συμπεριφορά του τραπεζικού μας συστήματος που έφερε την κρίση, οι τράπεζές μας είναι υγιέστερες παρά ποτέ, αλλά είναι η αλληλεπίδραση κοινωνίας-κράτους που μας συντηρεί στην κρίση. Με άλλα λόγια, μπορεί η κρίση να εισήχθη στην Ελλάδα, αλλά έκτοτε συντηρείται και επαυξάνεται από το γεγονός ότι η σχέση κράτους-κοινωνίας είναι μια σχέση ξεκάθαρα πελατειακή.

Δυστυχώς, το ελληνικό κράτος δομήθηκε εξαρχής ως πελατειακό. Ήδη από την πρώτη στιγμή της ιδρύσεώς του, ο εισαγόμενος βασιλιάς και η αυλή του είχε ανάγκη διαμεσολαβητών για να επικοινωνήσει με το λαό και αντίστροφα. Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής έκτοτε, ο αγρότης του μικρού κλήρου που συνιστούσε την κυριότερη μονάδα της εθνικής οικονομίας, είχε ανάγκη τον μεσάζοντα για να οδηγήσει το προϊόν του στην αγορά. Αλλά και στα νεότερα χρόνια, με τη γιγάντωση του μεταπολεμικού δημόσιου τομέα, η πολιτική διαμεσολάβηση για την εξασφάλιση μιας θέσης στο τραίνο της ασφάλειας, ήταν εκ των ων ουκ άνευ. Ακόμα και η ισχνή βιομηχανία μας είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό της διαμεσολαβητικά κρατικοδίαιτη. Από όποια σκοπιά και αν το εξετάσει κανείς, η ιστορία του νεοελληνικού κράτους είναι μια ιστορία διαμεσολάβησης.

Αδυναμία; Βολή; Τακτική; Πείτε το όπως θέλετε. Η αποτυχία του κράτους να συνομιλήσει απευθείας με τον πολίτη, ακόμα και να βρεθεί σε εγγύτητα με αυτόν αφού η παρουσία διαμεσολαβητών αύξανε πάντοτε την απόσταση, ευθύνεται για τη μύχια εχθρότητα που τρέφουν όλοι οι έλληνες προς το κράτος. Γι αυτό και είναι δύσκολο το κράτος να ποντάρει στη συνεργασία των πολιτών για να εξέλθει της κρίσης (το έχουν καταλάβει αυτό στο υπουργείο εθνικής οικονομίας όταν ζητούν από τους πολίτες να μαζεύουν αποδείξεις;). Δεν μπορείς να ζητάς υπευθυνότητα, αξιοπρέπεια και πειθαρχία όταν αυτό στο οποίο έχεις διαπρέψει είναι η κατασκευή εξαιρέσεων, ‘παραθύρων’ κάθε είδους και αναπαραγωγής των πελατειακών σχέσεων.

Ίσως, από μια άποψη, η κρίση αυτή να ήταν απαραίτητη καθώς τίποτα μέχρι τώρα δεν φαινόταν ικανό να μας βγάλει από το νιρβάνα της ασυδοσίας μας. Αλλά εάν πιστέψουμε πως μπορούμε να εξέλθουμε της δεινής θέσης στην οποία βρισκόμαστε, χωρίς την ενεργό συναίνεση των πολιτών, φοβάμαι πως θ’ ανακαλύψουμε και άλλον, βαθύτερο πάτο στο βαρέλι.

Πώς όμως θα γίνει αυτό; Μα, ξανα-ανακαλύπτοντας τον πολίτη και τις ανάγκες του. Γράφοντας νέα, πρωτότυπα κεφάλαια στα πολιτικά εγχειρίδια, καθώς καμία από τις παλιές συνταγές δεν αποτελεί υλικό για το μέλλον. Πρωτίστως, εφευρίσκοντας εργαλεία πολιτικής τεχνολογίας για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Η ιδιαιτερότητα της εποχής, επιβάλλει όμως έναν επιπλέον όρο: το κύμα των μεταρρυθμίσεων για την επαναφορά του πολίτη στο προσκήνιο της πολιτικής, χωρίς μεσάζοντες και διαμεσολαβητές, οφείλει ειδικά τώρα στην αρχή, να είναι μηδενικού κόστους! Για να αποδείξει το κράτος ότι έχει την ευφυία και τη θέληση να καινοτομήσει υπέρ του πολίτη χωρίς απαραίτητα να τον αφαιμάξει. Χρειάζονται άραγε κεφάλαια για να επανέλθουν στις τάξεις οι υπεραρκετοί διορισθέντες εκπαιδευτικοί που είναι αποσπασμένοι σε άλλες υπηρεσίες; Χρειάζονται άραγε κεφάλαια για να αναζητούν οι υπηρεσίες μόνες τους τα απαραίτητα πιστοποιητικά και όχι να ζητούν από τον πολίτη να τα παίρνει από τη μία δημόσια υπηρεσία για να τα δίνει στην άλλη, παίζοντας το ρόλο του κλητήρα;

Δεν ζηλεύω την κυβέρνηση για το βάρος των πραγμάτων που επωμίστηκε. Και είναι ακριβώς λόγω αυτού του πρωτοφανούς βάρους που πρέπει ν’ αφουγκραστεί καλύτερα τον πολίτη. Και σ’ αυτό το έργο δεν υπάρχουνε γιορτές και σχόλες. Αλίμονο αν περιμένουμε την πρωτοχρονιά!

Καλή χρονιά!

Comments are closed.


Show Buttons
Hide Buttons