Αυτοοργάνωση Ad Hoc
Άλλο ένα παράδειγμα αυτοοργάνωσης, αυτή τη φορά από ένα πολύ αξιόλογο νέο παιδί που δείχνει να έχει καταλάβει (αυτός και όλοι όσοι μαζί του δημιούργησαν την Πρωτοβουλία Πολιτών “Στην Κόρινθο με Ποδήλατο”), αυτό που άλλοι δυσκολεύονται τόσο πολύ να καταλάβουν: ότι η αυτοοργάνωση ή είναι ad hoc ή δεν υπάρχει. Εμμέσως το είχαμε αναφέρει και παλιότερα όταν στο post περί Σωμάτων Πολιτών γράφαμε ότι τα τελευταία είναι πάντα ‘functionality specific’. Τώρα το πώς αυτοοργανώνεται ένα κόμμα, αυτό πολύ θα ήθελα κάποιος να μου το εξηγήσει. Το δε ανέκδοτο περί αυτοοργάνωσης το 1974, δεν μου φέρνει πια γέλια. Αλλά νομίζω πως αν συνεχίσω θα αδικήσω το κείμενο που αναφέρεται σε κάτι εξόχως σοβαρό. Το πώς δηλαδή λίγο-λίγο, με πολύ κόπο και πείσμα, οι Πολίτες διεκδικούν συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα. Άλλωστε ο πολίτης, η πολιτική, ο πολιτισμός έχουν να κάνουν με την ΠΟΛΗ!
Αγαπητέ Mike,
Θα ήθελα να σου μεταφέρω την δική μου εμπειρία στο θέμα της αυτό-οργάνωσης μέσω της συμμετοχής μου στην Πρωτοβουλία Πολιτών «Στην Κόρινθο με Ποδήλατο».
Ποιοι είμαστε;
Η Πρωτοβουλία πολιτών «στην Κόρινθο με ποδήλατο δημιουργήθηκε αρχές Οκτωβρίου 2007, όταν οργανώθηκε η πρώτη συνάντηση στο Κέντρο Νέων Κορίνθου, με την συμμετοχή ανθρώπων διαφόρων ηλικιών και ενδιαφερόντων, με κοινή όμως την αγάπη τους για το ποδήλατο.
Στις επόμενες συναντήσεις, καθορίστηκε το όραμα και οι στόχοι της πρωτοβουλίας, οι οποίοι είναι:
* Η επιστροφή του ποδηλάτου στην καθημερινότητα της πόλης, ως εναλλακτικό μέσο μετακίνησης,
* Η αλλαγή νοοτροπίας όλων στη χρήση του αυτοκίνητου στη πόλη και ο σεβασμός των δικαιωμάτων ποδηλατών και πεζών, και
* Η δρομολόγηση και η υλοποίηση έργων που θα διασφαλίσουν τόσο την ασφαλή μετακίνηση των ποδηλατών (δίκτυο ποδηλατοδρόμων), όσο και την ενθάρρυνση χρήσης του (χώροι στάθμευσης για ποδήλατα)
Επίσης, πάρθηκε και η απόφαση για την διοργάνωση τακτικών ποδηλατάδων στην πόλη μας, προκειμένου αυτό να βοηθήσει στην υλοποίηση του οράματός μας. Η πρώτη ποδηλατάδα είναι ήδη γεγονός και πραγματοποιήθηκε αρχές Νοέμβρη με τη συμμετοχή περίπου 50 ποδηλατών.
Πώς λειτουργούμε;
Προκειμένου η οργανωμένη αυτή συλλογικότητα να μπορεί να είναι βιώσιμη και να αναπτυχθεί ως ένα βαθμό, έχει κάποια χαρακτηριστικά:
* Διοργάνωση τακτικών συναντήσεων των μελών της (σχεδόν εβδομαδιαία).
* Συμμετοχικότητα στη λήψη των αποφάσεων με οριζόντια οργάνωση (δεν υπάρχει κάποιος αρχηγός που αποφασίζει για όλα).
* Επιμερισμός των δραστηριοτήτων που πρέπει να γίνουν (σύμφωνα με τις γνώσεις και τις ικανότητες των μελών).
Προς την κατεύθυνση αυτή μας βοηθούν μια σειρά από εργαλεία που χρησιμοποιούμε, όπως:
* Η καθιέρωση follow up μετά τις συναντήσεις της ομάδας (ενημέρωση των μελών μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για το τι συζητήθηκε, τι αποφασίστηκε, τι έχει αναλάβει ο καθένας).
* Η χρησιμοποίηση επικοινωνιακών μέσων δράσης για την ενημέρωση των συμπολιτών μας σχετικά με τη δράση της πρωτοβουλίας (ιστοσελίδα, δελτία τύπου στα τοπικά ΜΜΕ, ηλεκτρονικό δίκτυο ενημέρωσης μέσω email).
Το μέλλον
Θέλουμε να προσελκύσουμε περισσότερους συμπολίτες μας και μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας, να συμβάλλουμε με διαρκώς ταχύτερο ρυθμό στην υλοποίηση του οράματός μας, ώστε να αποτελέσουμε σαν πόλη της Κορίνθου, μια πόλη πρότυπο όσον αφορά τη χρήση του ποδηλάτου.
Έτσι, προς αυτή την κατεύθυνση θέλουμε να:
* Διοργανώνουμε τακτικές ποδηλατάδες στην πόλη μας.
* Παρεμβαίνουμε στα τοπικά ζητήματα που αφορούν / έχουν σχέση με το ποδήλατο.
* Οργανωθούμε αποτελεσματικότερα κι εμείς σαν ομάδα.
Επίλογος
Αυτο-οργανωθείτε. Συναντηθείτε. Ενωθείτε γύρω από ένα μικρό σκοπό. Για ένα πάρκο. Ένα νεοκλασικό. Ένα δασικό συγκρότημα. Ένα ποτάμι, ένα ρέμα. Τη γειτονιά σας. Και άλλων περιοχών, μαζί με άλλους.
Δε χρειάζεται χρόνος πολύς. Θετική διάθεση και επιθυμία χρειάζεται γύρω απ’ τον κάθε κοινό μικρό σκοπό. Και η θυσία του «εγώ» μπροστά στο «εμείς», χωρίς να γίνουμε αγέλη.
Σας περιμένουμε σε κάποια από τις συναντήσεις της ομάδας μας, οι οποίες είναι ανοιχτές σε όλους τους συμπολίτες μας, για να συναποφασίσουμε για τις μελλοντικές δράσεις της πρωτοβουλίας «Στην Κόρινθο με Ποδήλατο».
Με εκτίμηση,
Κεφάλας Σταύρος
Υ.Γ. . Περισσότερες πληροφορίες: www.podilatada.gr
ΥΓ από Mike: Θα ήθελα επίσης να υπενθυμίσω τα posts σε αυτό το ιστολόγιο που αναφέρονται στο θέμα της προώθησης του ποδήλατου ως μέσου μετακίνησης στην πόλη. Είναι το ‘Δημοτικά Ποδήλατα‘ και το ‘Πόλη και Ποδήλατο‘.
Δεν είμαι σίγουρος αν αντιλαμβάνομαι πλήρως τη σημασία της λέξεως «αυτό-οργάνωση».
Εκείνο όμως που με σιγουριά θυμάμαι είναι οι πρώτες ημέρες στας Παρισίους, για την προσπάθεια απόκτησης τίτλου μεγάλου και σπουδαίου, όπου θα με αναδείκνυε σε μέγα διεκδικητή θέσεων του Ελληνικού Δημοσίου και με τη ‘βούλα’.
Χαμένος σε ένα σύστημα ανθρώπων που είχε τους δικούς του κανόνες και που ο ίδιος έπρεπε να ενστερνιστώ, διαφορετικά το ίδιο το σύστημα θα με απέβαλε. Αντιλήψεις διαφορετικές που έπρεπε να εκραγούν ή να εναρμονιστούν με την ακολουθία της εκεί οργανωμένης(;) κοινωνίας.
Η επιστροφή οίκαδε πιο οδυνηρή, απείχα 4 έτη του Ελληνικού εδάφους. Και η πάτρια ζωή μου σε αναζήτηση της νέας(;) αυτό-οργάνωσης.
Η ανάγκη λοιπόν κάθε εποχής, κατά τη γνώμη μου βάζει και τα θεμέλια της προσωπο-οργάνωσης.
Γιατί η λέξη υπάρχει ένεκα της δημιουργίας της κοινωνίας υπό την έννοια της σύμβασης – συνύπαρξης.
Ειδομένα η λέξη υπό μορφήν ανάγκης, σαφώς και υπάρχει στη πατρίδας μας.
Ειδομένα όμως υπό μορφήν απόλαυσης και δημιουργίας, η αυτό – οργάνωση στην πατρίδα μας, καλείται ‘εθελοντισμός’ και ως εκ τούτου : ‘Πας εθελοντής, μ_____ς.’
Γράφοντας αυτά συμφωνεί μαζί μου και το ραδιόφωνο που μου κάνει παρέα και ‘ασθμαίνει’ το άσμα ‘Να δεις στο τέλος θα μας πούνε και μ…..ς, να δεις στο τέλος θα μας πούνε και χαζούς’.
Γράφετε ωραία και ο λόγος σας προβληματίζει.
Καλή συνέχεια στις αναζητήσεις σας.
Αναζητώντας την αλήθεια των λέξεων καθαυτών, οδηγείται κανείς τους εξής συλλογισμούς:
1. Το πρόθεμα αυτο στη λέξη οργάνωση, τίθεται για να της προσδώσει πρόσθετο νόημα, για να τη διαχωρίσει από το νόημα που ήδη κατέχει.
2. Αν χρειάζεται το προσδιοριστικό αυτο για να διαχωριστούν τα νοήματα, τότε προφανώς η λέξη οργάνωση χωρίς το πρόθεμα εννοεί ότι κάποιος άλλος είναι αυτός που οργανώνει.
3. Αν η λέξη οργάνωση περιέχει κάποια έννοια έξωθεν προώθησής της, τότε της οφείλεται, έναντι της αλήθειας της, ο προσδιορισμός αυτού που την προωθέι.
Όντως σε όλα τα οργανωμένα συστήματα υπάρχει οργανωτικό υποκείμενο: είτε είναι η φύση, είτε η πολιτεία, είτε το κόμμα, είτε μια άλλη οντότητα ή πρόσωπο(α).
Η ανάγκη της διευκρινιστικής χρήσης του προθέματος αυτο προκύπτει προφανώς από τη διαπίστωση ότι το υποκείμενο της οργανωτικής πράξης δεν είναι το αυτονόητο ή το αναγνωριζόμενο ως υπεύθυνο για μια τέτοια δραστηριότητα ή το επιβεβλημένο.
Στην περίπτωση της πρωτοβουλίας Στην Κόρινθο με ποδήλατο ο υπεύθυνος εντοπίζεται στον Οργανισμό του Δήμου Κορινθίων: λόγω όμως της αδυναμίας ή της αδράνειας των οργάνων του Δήμου να πράξουν τα δέοντα για την αναγνώριση και την εμπέδωση ενός καλύτερου τρόπου ζωής και κίνησης, επιστρατεύεται η οργανωτική ικανότητα των πολιτών που (ελλείψει θεσμού συγκέντρωσής τους για αυτόν το σκοπό) αυτο-οργανώνονται. Θαυμάσια αυτή η πράξη της αυτο-οργάνωσης, όσο και το αντικείμενό της. Κυρίως, γιατί δεν είναι μια πράξη μόνον προσωπικής απόλαυσης του ποδηλάτου, αφού στοχεύει στην αναμόρφωση της πόλεως γύρω απ’ τον “κοινό μικρό σκοπό”. Και ειδικότερα επειδή στηρίζεται σε μια μικρή “θυσία του «εγώ» μπροστά στο «εμείς»” και αναλώνει δυνάμεις προς αυτήν την κατεύθυνση.
Εφαρμόζοντας την ίδια συλλογιστική στην αυτο-οργάνωση του κόμματος (η αυτο-οργάνωση της πολιτείας είναι ακόμη μια πολύ τολμηρή έννοια), προκύπτουν τα ίδια ερωτήματα:
1. Ποιος είναι ο αναγνωριζόμενος υπεύθυνος (ή υπεύθυνοι) για την οργάνωση του κόμματος;
2. Ποιοι οι λόγοι της αποτυχίας του αναγνωριζόμενου υπεύθυνου του κόμματος που οδηγούν στην ανάγκη των πολιτών (κομματικών μελών, φίλων κλπ) να αυτο-οργανωθούν;
3. Με ποιόν τρόπο θα εξασφαλιστούν οι οριζόντιες διαδικασίες που μέσα από τη δράση του προθέματος αυτο στην έννοια οργάνωση θα ελέγχονται οι υπεύθυνοι όταν τους επιτρέπεται[1] (= τους παρέχεται εξ-ουσία) να λειτουργήσουν στο όνομα του σώματος των πολιτών;
4. Μέχρι πού φτάνει η εξουσία των αυτο-οργανωνόμενων στο κόμμα; μπορούν π.χ. να υποδείξουν με οριζόντια ψηφοφορία ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι στις δημοτικές εκλογές (όπως έγινε-όπως διαβάζω- με την Κίνηση Πολιτών για το Δήμο Κορινθίων) και ακόμη περισσότερο στις εθνικές εκλογές; ή αυτή η εξουσία εκχωρείται μόνον στον κεκυρωμένο αρχηγό (του οποίου η ανάγκη προκύπτει -ίσως- από την τρέχουσα πολιτειακή οργάνωση που επιβάλλει η λειτουργία της Βουλής και το Σύνταγμα);
Εξαιρετικά γόνιμη η θεματολογία για συζητήσεις που πείθουν. Με το βάρος όχι μόνον της λογικής τους αλλά κυρίως των “μικρών κοινών σκοπών” που πραγματοποιούνται με αυτήν.
[1]: Ψάχνοντας την ετυμολογία της λέξης εξουσία, βρίσκω: Εξουσία, (έξ-εστι = είναι δυνατόν, επιτρέπεται): η δύναμις ή το δικαίωμα του πράττειν τι. [Ιωάν. Σταματάκου, Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, Αθήνα 1972]
Και το εξής άρθρο, της 22/2/2004 του Δ.Μαρωνίτη:
http://www.tovima.gr/print_article.php?e=B&f=14097&m=B50&aa=1