Pixels from Kyoto
Μετά από 8 ημέρες απουσίας, ξανά στην Ελλάδα. On στην τηλεόραση: καταλήψεις και τηλερατσισμός. Off. Βάζω λίγο το ‘Made In Japan’ των Deep Purple. Σε 5 λεπτά εξαντλήθηκαν οι αντοχές μου. Παραμεγάλωσα. Δοκιμάζω με το ‘On An Island’ του David Gilmour, καλύτερα, αλλά κι αυτός νομίζω, παραμεγάλωσε. Να βάλω Madame Butterfly? Μα ντε και καλά κάτι σχετικό με Ιαπωνία; Καταλήγω στη symphonie fantastique του Hector Berlioz. Ξαναγυρίζω νοερά στο Κυότο. Για να θυμηθώ μερικές λεπτομέρειες από τον τρόπο που αντιλήφθηκα τη ζωή στην ιαπωνική πόλη. Την πρωτεύουσα για 1000 περίπου χρόνια της Ιαπωνίας. Μιά πόλη 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων. Η γενική όψη της δυτική. Μόνη διαφορά, τα χαμηλά σπίτια, που είναι τόσο μικρά που θυμίζουν κουκλόσπιτα. Ζουν σε απίστευτα μικρούς χώρους οι ιάπωνες. Τα έπιπλά τους, ακόμη λιγότερα. Ο μινιμαλισμός είναι εθνική τους ιδιότητα. Αλλά αυτό που καθίσταται σαφές από την πρώτη στιγμή είναι η ιδεοψυχαναγκαστική τους νεύρωση με την τάξη και την καθαριότητα. Προσπάθησα πολύ να βρω έστω μιά γόπα τσιγάρου πεταμένη στο δρόμο, ένα σκουπιδάκι τόσο δα, αλλά εις μάτην. Εντάξει, οι τύποι χρειάζονται διακοπές στην Ελλάδα. Το σοκ όμως το έπαθα όταν κατάλαβα ότι δεν υπάρχουν κάλαθοι αχρήστων. Δεν είναι λοιπόν ότι τα πετούν κάπου συγκροτημένα, δεν πετούν τίποτα. Μιάς και οι ιάπωνες καπνίζουν αρκετά, παρατήρησα πως σε αντίθεση με τις ΗΠΑ όπου μόνο στο δρόμο μπορείς να καπνίσεις, εδώ κανείς δεν καπνίζει στο δρόμο αφού όλα τα μαγαζιά έχουν χώρους για καπνιστές. Όχι ένα τραπεζάκι δίπλα στις τουαλέτες όπως έχουν οι άγγλοι, αλλά κανονικούς χώρους, το μισό μαγαζί. Αυτό που απαγορεύουν συχνά οι ιάπωνες στα μαγαζιά τους δεν είναι το τσιγάρο, αλλά τι έκπληξη, τη χρήση κινητών τηλεφώνων. Go figure!
Στη φωτογραφία απαγορεύονται και τα δύο αφού εγώ ως μη καπνιστής κάθισα σε θέση μη καπνιστών. Σε λίγες καφετέριες (εκεί έχει νόημα η απαγόρευση των κινητών), υπάρχει live μουσική δωματίου! Σε πολλά μαγαζιά, εμπορικά κέντρα και πάρκα, όπως με πληροφορούσε το pda μου, υπάρχουν unsecured wireless networks για ελεύθερη πρόσβαση στο internet. Στο ξενοδοχείο μου μάλιστα (Granvia Hotel) υπήρχε δυνατότητα και για ασύρματη και ενσύρματη (LAN cable) πρόσβαση. Η ταχύτητα έφτασε κάποια στιγμή τα 2Mbps. Και όλα αυτά ΔΩΡΕΑΝ, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Στους δρόμους τα αυτοκίνητα πάνε αργά (όχι λόγω κίνησης που δεν υπάρχει, αλλά λόγω κανόνων) και οι πεζοί περπατούν γρήγορα. Μερικοί τρέχουν! Στις διαβάσεις όμως, όπου το ηχητικό σήμα για τους τυφλούς είναι σε πολλές περιπτώσεις μουσική, περιμένουν το πράσινο κι ας μη φαίνεται ούτε ένα αυτοκίνητο στον ορίζοντα. Είναι τρελοί αυτοί οι ιάπωνες. Το taxi είναι σχετικά φθηνό, οι οδηγοί καθαροί, φορούν κοστούμι, κάποιοι άσπρα γάντια, δεν πιάνουν κουβέντα, δεν ακούν ραδιόφωνο, τα οχήματα πεντακάθαρα, επενδυμένα με δαντελίτσες!
Επίσης, δέχονται πιστωτικές κάρτες. Η παράνομη στάθμευση είναι ύβρις προς την κοινωνία και άρα δεν υφίσταται. Πολλοί υπαίθριοι χώροι στάθμευσης έχουν συστήματα τύπου ‘ασανσέρ’ όπου τρία αυτοκίνητα παρκάρουν στη θέση ενός.
Η ευγένεια και η φιλοξενία των ιαπώνων δεν έχει προηγούμενο. Ξεχάστε τις ανοησίες περί ελληνικής φιλοξενίας. Εκεί αν ρωτήσεις κάποιον στο δρόμο κάτι, ο άνθρωπος έχει ήδη κάνει δικό του το πρόβλημά σου. Μπορεί να μη γνωρίζει την απάντηση, θα ψάξει όμως μέχρι να τη βρεί και μόνο τότε θα σε εγκαταλείψει αφού υποκλιθεί χαμογελώντας. Οι υποκλίσεις τους, αντίστοιχες προς τις δικές μας χειραψίες που οι ιάπωνες αγνοούν, ήταν από τα στοιχεία που με γοήτευσαν. Δεν είναι μάλιστα όλες ίδιες. Όσο πιό βαθιές και παρατεταμένες, τόσο περισσότερο σεβασμό υποδηλώνουν (πχ σε σέβομαι ίσα με 12 μοίρες για 3,6 δευτερόλεπτα!). Genial! Μ’αυτήν την εύθυμη παρατήρηση θα κλείσω αυτό το post και θα επανέλθω με ένα άλλο, αφιερωμένο στους γιαπωνέζικους κήπους.
Καλωσήλθες πίσω στα καθ’ ημάς,
άλλοι τόποι, άλλοι λαοί, άλλα ήθη. Είναι εντυπωσιακό ότι σε όλους τους τόπους που υπάρχει μια συνέχεια του πολιτισμού για πολλά πολλά χρόνια τότε ο τόπος και οι άνθρωποι έχουν κάτι διαφορετικό, μια αύρα που δε μπορείς όλες τις φορές να την περιγράψεις με λόγια. Μπορείς να περιγράψεις τι βλέπεις ή τι καταλαβαίνεις αλλά δεν μπορείς να μεταφέρεις στον συνομιλητή σου την ατμόσφαιρα. Δεν ξέρω δηλαδή αν μπορεί κάποιος να καταλάβει αυτόν τον ψυχαναγκασμό που περιγράφεις αν δεν τον νιώσει στην ατμόσφαιρα. Ούτε γιατί κάποιος διευθυντυής ενός σχολείου στην Ιαπωνία αυτοκτόνησε (χαρακίρι ή όπως αλλιώς είναι ο σωστός όρος) επειδή τα παιδιά του σχολείου του δεν είχαν καλές επιδόσεις. Μου μοιάζει σαν να προσπαθείς να περιγράψεις σε κάποιον τη γλυκιά γεύση χωρίς να έχει αυτός δοκιμάσει τίποτα γλυκό στην ζωή του.
Πάντα τα ταξείδια αυτά βάζουν μια διαφορετική διάσταση στην εικόνα που έχουμε για τα πράγματα τις περισσότερες φορές ακατανόητη αλλά μην ξεχνάμε ότι είναι αποτέλεσμα μιας πορείας πολλών χρόνων που είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσουμε σε μια επίσκεψη ή ακόμα και στις σελίδες μερικών βιβλίων. Μάλιστα δε όταν αυτοί οι πολιτισμοί δεν έχουν καμία σχέση με τον δυτικό πολιτισμό από τον οποίο έχουμε επηρρεαστεί. Σε κάθε περίπτωση περίπτωση είναι εντυπωσιακή η επαφή μας με τέτοιους πολιτισμούς και θα πρέπει να την επιδιώκουμε έστω και σαν γεύση.
Αυτά προς το παρόν
Το πιό εντυπωσιακό αγαπητέ eberd είναι ότι για τους ιάπωνες ο ψυχαναγκασμός δεν είναι καθόλου ψυχαναγκασμός. Είναι κάτι που έρχεται αβίαστα. Έτσι έμαθαν τη ζωή, αυτό θεωρούν φυσικό να κάνουν. Ψυχαναγκαστικό το βλέπουμε εμείς. By the way, ο σωστός όρος για την αυτοκτονία δεν είναι ‘χαρακίρι’ αλλά ‘σεπούκου’.