Υγεία: Η Επόμενη Μέρα
Ίσως σε κανένα άλλο τομέα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής το ΠΑΣΟΚ δεν θα αντιμετωπίσει «καμένη γη» περισσότερο από ότι στην υγεία. Η επικοινωνιακή άνεση των Υπουργών της ΝΔ και ιδίως του κ. Αβραμόπουλου, απέκρυψε από την κοινή γνώμη την αποδόμηση του ΕΣΥ, αλλά έχει αφήσει σε απόγνωση όλους όσους αφορά άμεσα, δηλαδή αρρώστους, εργαζόμενους και προμηθευτές. Το τοπίο της δημόσιας υγείας είναι βομβαρδισμένο με ελλείψεις, χαμηλό ηθικό, και ετεροβαρείς συμβάσεις υπέρ του ιδιωτικού τομέα και ναρκοθετημένο με τεράστια χρέη.
Το έργο του ΠΑΣΟΚ στην υγεία θα είναι δύσκολο, όσο η ανάταξη ενός αρρώστου με πολυοργανική ανεπάρκεια. Η διάγνωση έχει γίνει, αλλά η θεραπεία θα χρειασθεί ισχυρές δόσεις πολιτικής βούλησης, επαγγελματισμού και εξειδικευμένων γνώσεων. Δεν υπάρχει χρόνος για αναβολές, βολέματα και απαρχαιωμένες αντιλήψεις. Το ΕΣΥ πρέπει να ξαναγεννηθεί, καλύτερο, πληρέστερο, κοινωνικά χρήσιμο και βιώσιμο. Αν η διαδικασία δεν ξεκινήσει άμεσα και αποφασιστικά, η αντίδραση θα οργανωθεί και θα ματαιώσει άλλη μία μεταρρύθμιση. Θα χρειασθεί χρόνος και πολύπλευρη προσπάθεια, αλλά νομίζω ότι τρεις είναι οι αναγκαίες παρεμβάσεις για να εξασφαλίσει το δημόσιο σύστημα την ικανοποίηση της κοινωνίας, την ποιότητα και τη βιωσιμότητά του. Αυτές είναι η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας σε εντελώς νέα βάση, η επίλυση του προβλήματος των προμηθειών και των οικονομικών των νοσοκομείων και η ριζική μεταβολή στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας με στόχο την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Η πρωτοβάθμια φροντίδα ήταν η πρώτη από τις μεγαλόστομες αλλά φρούδες υποσχέσεις του απερχόμενου υπουργού που κατέληξε στη γιγάντωση του ιδιωτικού τομέα. Η συνολική αναδιοργάνωση της προνοσοκομειακής φροντίδας, με ένταξη και των μονάδων του ΙΚΑ, θα δώσει στον πολίτη τη χαμένη εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα, θα αξιοποιήσει το ιατρικό δυναμικό, θα ενισχύσει την πρόληψη και αγωγή υγείας και θα συνδέσει πρωτοβάθμια και νοσοκομειακή φροντίδα, παρέχοντας ποιότητα, ασφάλεια και οικονομία. Η επιλογή του οργανωτικού πλαισίου έχει απασχολήσει το ΠΑΣΟΚ και η τελική λύση θα συνδυάζει το κοινωνικά επιθυμητό, το τεχνικά βέλτιστο και τη διεθνή εμπειρία.
Οι προμήθειες και τα οικονομικά των νοσοκομείων ήταν η δεύτερη ανεκπλήρωτη υπόσχεση της τελευταίας πενταετίας. Ο νόμος για τις προμήθειες, η αλήστου μνήμης Κεντρική Επιτροπή Προμηθειών που «θα γλίτωνε €500 εκ» και οι ρουσφετολογικοί διορισμοί «ανίδεων διοικήσεων» κατέληξαν σε χρέη € 6 δις. Το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει καμιά δικαιολογία αν δεν ανατάξει τα προβλήματα συστημάτων πληροφορικής, διπλογραφικού συστήματος και επαγγελματικών διοικήσεων σε λιγότερο από έξι μήνες. Η αξιοποίηση της εμπειρίας του διαστήματος 2001-2004, πείθει ότι θα το κάνει.
Η τρίτη ριζική αλλαγή αφορά τη χρηματοδότηση του συστήματος. Η ΝΔ μετέφερε το βάρος στην ιδιωτική δαπάνη, που πλησιάζει το 50% της συνολικής. Η επιτακτική επαναφορά στη δημόσια χρηματοδότηση, όμως, δεν μπορεί να βασιστεί στην εξάρτηση από ασφαλιστικές εισφορές, που είναι κοινωνικά άδικη, αναποτελεσματική και αντιαναπτυξιακή. Αυτό που ακόμη και στην Αμερική δείχνουν να αντιλαμβάνονται και πρέπει να εξετάσουμε και εμείς είναι η καθολική ασφάλιση υγείας από κρατικά έσοδα με βάση το αναμορφωμένο προοδευτικό σύστημα φορολογίας που προτείνει το ΠΑΣΟΚ. Η απεμπλοκή της ασφάλισης υγείας από την απασχόληση είναι η μόνη κοινωνικά δίκαιη, αποτελεσματική και βιώσιμη πολιτική.
Λυκούργος Λιαρόπουλος
Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών
