Green Jazz
Ακούγοντας πριν από λίγο καιρό το podcast μιας ομιλίας ενός αμερικανού καθηγητή για το περιβάλλον, συγκράτησα μια φράση του: “We need some Green Jazz”. Η jazz μουσική διαθέτει πολλά και πλούσια χαρακτηριστικά. Μεταξύ αυτών ο αυτοσχεδιασμός και η ‘συνομιλία’ των μουσικών και των οργάνων (αυτό που περιγράφεται συχνά ως call-response και συνιστά ένα είδος ‘δράσης-αντίδρασης’).
Πράγματι, νομίζω πως ο καθηγητής το έθεσε εύστοχα. Αλλά θα έλεγα πως ως κοινωνία δεν πάσχουμε τόσο πολύ από αυτοσχεδιασμό, όσο από τη δυνατότητα οι όποιες δράσεις μας να τύχουν αντίδρασης. Με αυτό δεν θέλω να πω πως οι οικολογικές οργανώσεις και ομάδες, οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι αλλά και οι μεμονωμένοι ευαισθητοποιημένοι ως προς το περιβάλλον πολίτες, είναι επαρκείς. Το αποτέλεσμα της δράσης τους όμως δεν είναι αυτό που θα επιθυμούσαμε. Το θέμα αυτό με έχει απασχολήσει και παλιότερα, στο άρθρο ‘Το Πράσινο Κίνημα και οι Δυσκολίες του’. Αλλά αυτό που με απασχολεί τώρα, είναι και πώς θα εμπλέξουμε περισσότερους πολίτες στην υπόθεση της προστασίας του περιβάλλοντος και -κυρίως- πώς θα εξασφαλίσουμε ότι η δράση τους θα φέρει αντίδραση και αποτελέσματα.
Το πρόβλημα αυτό δεν έχει βέβαια μία λύση για όλα, αλλά πολλές μικρές. Μία από αυτές την αντιλήφθηκα μελετώντας το ιστολόγιο ‘Τήλαφος’ και την περιγράφω στην προηγούμενη ανάρτηση. Στο ιστολόγιο ‘Τήλαφος’, ένας ευαισθητοποιημένος πολίτης, χωρίς να φεισθεί προσωπικού κόπου, συλλέγει με τη χρήση μιας φτηνής, εμπορικής τεχνολογίας (GPS), δεδομένα που τον οδηγούν στη λεπτομερή χαρτογράφηση καμένων περιοχών. Τους παραγόμενους χάρτες αναρτεί κατόπιν στο ιστολόγιό του, που δικαιολογημένα φέρει τον υπότιτλο ‘η δημόσια πληροφορία ανήκει στον πολίτη’.
Τη δουλειά αυτή οφείλουν βεβαίως να κάνουν οι κρατικές υπηρεσίες και εν προκειμένω τα δασαρχεία αν πρόκειται για δασικές εκτάσεις, το υπουργείο γεωργίας αν πρόκειται για αγροτικές εκτάσεις και ίσως οι δήμοι αν πρόκειται για αστικές. Είμαι βέβαιος, γιατί το γνωρίζω, πως αρκετές τέτοιες υπηρεσίες κάνουν τη δουλειά τους. Αλλά ποιος μπορεί να με βεβαιώσει, πως αυτό γίνεται πάντα όποτε απαιτείται, ότι γίνεται με την αναγκαία ποιότητα και ότι τα αποτελέσματα αυτών των μελετών αξιοποιούνται στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος;
Αντίθετα, οι συνεχείς αποχαρακτηρισμοί εκτάσεων, οι καταπατήσεις και ο ποταμός των αυθαιρέτων με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ακόμα και αν υπάρχουν τα δεδομένα αυτά, παραγκωνίζονται από τους ιερείς της διαφθοράς.
Βεβαίως, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο οποιοσδήποτε πολίτης έχει δικαίωμα να αιτηθεί και να λάβει αυτά τα στοιχεία, αφού τα δικαιούται βάσει του νόμου. Δεν θα επεκταθώ, όποιος επιθυμεί μπορεί να διαβάσει την προηγούμενη ανάρτηση με τίτλο ‘Η Πρόσβαση στα Δημόσια Έγγραφα’.
Το σημαντικό είναι ότι το κυρίαρχο μοντέλο ζωής στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από έναν άπληστο, ευδαιμονικό ατομικισμό που στρέφεται κυρίως ενάντια στα δημόσια αγαθά, με όχημα ένα διεφθαρμένο κρατικό μηχανισμό και οδηγό ένα πολιτικό δυναμικό που θέτει την εκλογή ή επανεκλογή του, ως ύψιστη προτεραιότητα. Αν δεν οπλίσουμε τους πολίτες με τη γνώση που χρειάζονται για να υπερασπιστούν αυτά τα αγαθά, θα έχουμε οριστικά, χάσει το παιχνίδι. Θα έχουμε παραβιάσει έναν εσώτερο πυρήνα αξιών που δεν είναι παρά η ψυχή μας. Πρόκειται στην ουσία για ένα στοίχημα παιδείας, γιατί πριν καούν κάποιες εκτάσεις, πρώτα καίγονται κάποια μυαλά. Μυαλά που στερούνται παιδείας και δεν ακούνε jazz…
Mike
σ’ ευχαριστώ για την αναφορά που κάνεις στον Τήλαφο. Συμμερίζομαι τις απόψεις σου και αυτά που αναφέρεις στο Η Πρόσβαση Σε Δημόσια Έγγραφα. Ένας από τους λόγους που ξεκίνησε ο Τήλαφος είναι ακριβώς να δείξει το πόσο εύκολα μπορεί να γίνει προσιτή η δημόσια πληροφορία που λείπει από τους πολίτες. Ένας τομέας είναι η καταγραφή καμένων περιοχών, αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι.
Πιστεύω ότι οι αλλαγές στη νοοτροπία δεν έρχονται με ευχές και σποραδικές αναφορές ειδησεογραφικού χαρακτήρα, ούτε βέβαια από ατομικές πρωτοβουλίες του τύπου του Τήλαφου. Όμως η συμβολή του καθενός είναι σημαντική όταν όλων μαζί οι προσπάθειες συντείνουν σε έναν συγκεκριμένο στόχο.
Φαίνεται ότι χρειαζόμαστε χρόνο πολύ ακόμα για να καταφέρουμε να φτάσουμε ξανά στο “κοινό”, την αγορά όπου τα κοινά θα συζητώνται χωρίς συμπλέγματα, “ειδικούς” και αποκλειστικότητες. Προς το παρόν, πάρα πολλή ενέργεια αναλώνεται στην προσωπική έκφραση, στη δημιουργία μικρών προσωπικών “κοινών”, κύκλων ανθρώπων που μας βγάζουν απ’ τη μοναξιά μας. Τις περισσότερες φορές αυτοί οι μικροί ιδιωτικοί κύκλοι απορροφούν όλη τη διαθέσιμη ενέργεια, δίνοντας όμως (στην περίπτωση του διαδικτύου) την εντύπωση ότι επειδή οι προσωπικές απόψεις είναι σε δημόσια θέα, είναι κατ’ ανάγκη και δημόσιου ενδιαφέροντος.
Η πραγματική επιτυχία στο πολιτικό επίπεδο θα είναι η ανύψωση της αξίας της κοινότητας απέναντι στην ατομικότητα, ώστε να ισορροπεί καλύτερα η ζωή. Δεν πιστεύω ότι αυτό μπορεί να γίνει αυτόματα, ή με απλές αναφορές στην αξία αυτή, όπως κάνω κι εγώ εδώ. Μάλλον αυτή η αλλαγή νοοτροπίας που και συ αναφέρεις, απαιτεί να επιχειρήσουμε ξανά στη σφαίρα που φαντάζει γραφική ή ρομαντική σήμερα, αλλά όμως είναι ικανή να τροφοδοτήσει πρακτικές που πετυχαίνουν καλύτερα, μέσα από το κοινό συμφέρον, και τους ατομικούς στόχους του καθένα.